|
Я — сын твой, магутнае Слова!
Палова
Душы маёй і народу.
Новае слова пішы,
І сьпявай, і крычы, і пішы!
Калі трэба, — аблай!
Лоўкай лаянкай лай,
Асабліва ў горадзе, —
Хто падлезе, падчэпіць у горадзе, —
Па мордзе, па мордзе
Надавай ды наперад сігай!
Я — сын, не чапай-жа матулі!
Што загулі, як пчолы ў вульлі?
Не падабаецца,
Што лаецца?
Мужык?
Але шык! Але шык!
На вачох, на вачох ён расьце!
У хвасьце
Ужо тыя, што ўчора сьмяяліся,
А ты йдзеш і ў яму ня звалішся!
Мы ўсе — твае дзеці, Слова:
Я і мужык, і дзяўчынка,
Што песьні сьпявае з падмосткаў:
Костка
Адна у нас, чорная костка
З чырвонай крывёю,
Мы з ёю
Прайшлі праз вякі,
Праз шляхі й правулачкі
Гістарычныя.
Жарцік — прагулачка!
З левага боку кароль
Пад Кракоўскую столь;
Управа — цар і баярын,
А з імі
Князёк — татарын
Казанскі.
Род панскі хутка да іх прыстасаваўся.
Застаўся
Скалой толькі ты,
Мой братка мужык,
Ды дзяўчына,
Што песьні у полі сьпявае
І творчыя словы раджае
Ляпей за старога Скарыну.
А я ўжо зьявіўся — пасьля!
Хто я?
Грамыка? — Ды не!
Ён лыка
Толькі на лапці мае назьдзіраў,
Калі новае слова шукаў.
Над „купалаў“ усіх я Купала, —
Варажбітка мне так нагадала.
З усіх каласкоў-васількоў,
Ад дзядоў што ідуць, ад вякоў,
Я Колас!
Вы чуеце голас? Ён блізіцца, нізіцца…
Волас
Хай дыбам стане у вас,
Калі прыйдзе той час,
Час радасьці Новага Слова!
Умова? Якая ўмова?
Ніякіх умоў дзеля слова,
Калі яно новае слова!
Грэцкая дзеўчына Фрына
Калісь-то зьявілася голай
На сьвята.
На гульбішчы гулы гулі,
Але не глядзець не маглі!
Так. Слова народнае — Фрына
З поэтай прыдбае нам сына.
Ён прыдзе, далі-бог!
Сварог-пярун!
О, колькі струн, ненацягнутых струн,
Трэба яшчэ працягнуць
Ад сэрца да сэрца,
Ад душы да душы!
Адзін з „купалаў“ сказаў:
„Годзе жыць у паняверцы!“
Каб паверыў-жа ён сам
У Новае Слова!
Браточкі мае, песьняры!
Да зары,
Да гэтай во пары
Вы сьпявалі аб чым?
Аб нядолі… неабсеяным полі…
Ад болю па волі
Вы сьлёзы лілі.
Досыць! Даволі!
Вочы ўгару! Вышэй, вышэй!
Не маліцца!
Падсохла ўжо тая крыніца,
Ўжо вогнішчы там раскладаюць, —
Вы бачылі, чулі?
На вогнішчах босыя маюць
Ўжо слуцкія бэры — ня дулі.
Вы сьпявалі пра гора?
А хору, басаногага хору,
Вы чуеце гымны?
Крыху дымны гэтыя вогнішчы, дымны.
Але гымны нясуцца,
Пабедныя гымны!
Бедныя, бедныя вы,
Што іх ня чуеце!
Ўсё яшчэ вы па хатах начуеце, —
А хат ужо няма!
Палацы багатыя будуюцца,
Гулам гудзіць басаногая вуліца,
Ня пужайцеся,
Лепш кайцеся!
Басаногія пройдуць праз вогнішчы,
Пройдуць, каб бульбу сьпячы,
А там новае йграюць, нясуць трубачы.
Не ўцячы вам ад іх,
Не ўцячы!
Гэй, кавалі, грабары, асначы!
Грайце!
Тра-та! Ля-ля!
Гудзіць зямля!
Палі, палі! Хто ня з намі, —
Валі, валі!
Плі!
Няма! Нічога няма!
Ня лайце!
А дзе-ж пролетары?
Праз вогнішчы скокнуў на сонца,
Пасядзеў там, як Дары
На троне, —
І зноў праз ваконца
На зямлю!
І тут запанаваў новы чалавек…
„Ад веку мы спалі“…
Спачатку было слова.
І слова — да бога,
І бог — тое слова.
Вось умова,
Сьвятая умова!
Разумейце, языцы,
Браточкі, сястрыцы!
Шукайце, шукайце вы Слова,
Ўсё новага моцнага Слова!
Мы ўчора былі толькі галы:
Шукалі папараць Купалы,
А сёньня мы, уцекачы,
Завойстрым войстрыя мячы!
Сячы ўсе формы
І крычы!
Мы толькі рытмам, маршам цьвёрдым,
З паглядам жудасным і гордым,
Бяз формы-вопраткі
У сьвет!
Ўсе сьцягі — пад ногі;
Мы — богі!
Убогія богі!
Дык кіньма хоць сьлед!
Навука, гульня, констытуцыя,
І нават сама
Рэволюцыя, —
Ўсё гэта трэба нам, —
Не панам!
Мне!
Браточкі, браточкі мае!
У вочкі, у вашыя вочкі
Дайце цяпер зазірнуць!
Вашага суду глынуць:
Вар‘ят! Вар‘ят!
Так, так! Я ваш сабрат,
Трэба гэтага, трэба!
Вар‘яцтва — кавалачак неба,
Новага неба, —
Вось нашая глеба-ральля,
Дзе новы грымоча Ільля!
Трэба быць па праўдзе з народам:
Народ вісеў на крыжу, —
— Я праўду кажу.
Трэба і нам на крыж,
На крыж шуканьня — вар‘яцтва.
Я — брат твой вар‘ят,
Дзеля брацтва!
Вось мой пясьнярскі рэглямэнт —
Я знаю, што трэба рабіць.
Амэн!
16-VIII—22 г.
|
Прапануем да спампаваньня!