|
Прыстройся, дзяўчынка-нябожа,
Так, як у дзянёчак сьвяты,
Галоўку ўчашы ты прыгожа, —
Сягоньня прыедуць сваты.
З гарэлкай прыедуць сягоньня
Й запоіны будуць твае…
Падумай, куды цябе згоне,
Куды цябе злы лёс пашле.
Падумай, як прыдзецца жонкай
Вайці да хацінкі чужой,
Зазнацца з чужою старонкай,
Зьлюбіцца з чужою сям‘ёй.
Дасьць бацька пасагу: цялушку
Й сьвіньню ці авечку з ягнём;
Дасьць маці выправу: падушку
Ды кубел стары з палатном.
Усё гэта возьме твой мілы,
Як з купленай, возьме з табой,
А ты будзеш аж да магілы
І жонкай яму, і слугой.
Павінна служыць ты і мужу,
І ўсёй яго слухаць радні;
На працу, на голад на стужу
Зважаць не павінна ані.
Ня будзеш чуць ласкавых словак,
І сьвёкар палае й сьвякроў;
Прытыкаў ятровак, заловак
Нап‘ешся, і ўгроз — дзевяроў.
Цярпець будзеш многа, ды часам
Паскаржышся мужу свайму, —
Багаты й сваіх крыўд запасам,
Ня дасьць рады гору твайму.
А гора тваё, на пачатку
Малое, пачне прыбываць,
Як станеш ты зваціся маткай,
Дзіцё пачне грудзь тваю ссаць.
Жаць пойдзеш далёка ці блізка,
Муж пойдзе араць ці касіць,
З табой йдзе дзіцё, — і калыска
На полі на козлах вісіць.
А вернешся з поля дадому,
Гаротнае гора тваё!
Пачнеш паглядаць пакрыёму,
Ці хлеба хоць трохі йшчэ ё.
Слуга, жонка, ўрэшце і матка,
Ўжо знаеш, што трэба рабіць:
Спаўеш у пялёнкі дзіцятка
І станеш вячэру варыць.
І вечна ня знойдзеш спакою
Ў замужнім бязвольным жыцьці;
Нядоля усьлед за табою,
Як здань тая, будзе ісьці.
Ў дарогу ты выправіш мужа,
Пачнеш яго з страхам чакаць,
А хоць ня раз поўху і ўдружа,
Павінна п‘янога спаткаць.
Каса твая доўгая п‘яным
Патузанай будзе ня раз,
Наб‘е сінякоў пад каптанам,
Зрачэшся дзявоцкіх прыкрас.
Прытухнуць ад сьлёз ясны вочы,
Завяне, паморшчыцца твар,
А ў сэрцы, сягоньня ахвочы,
Замрэ твой мілосны ўвесь жар.
Нявольніка з краю нядолі —
Гаротнай нявольніцай ты,
Ахвярай ты век без патолі
Трудоў, беднаты, цемнаты.
Ну, што там смутнееш, нябожа?
Гарэлку пап‘еш зараз ты!..
Ідзі-ж і прыстройся прыгожа,
Каб не адракліся сваты.
Ўпадоба быць мусе нязьменьне,
Каб з дому баржджэй паляцець,
Бо дома… і дома ня меней,
Як замужам, мусіш цярпець.
Званкі ўжо зьвіняць па дарозе,
Вот госьці пад брамай крывой,
Ідуць, вот ужо на парозе…
Ты плачаш?! Чаго? Бог з табой!
Дзяўчынка, ці я цябе песьняй
Разжаліў панурай сваей,
Што гэтак ліюцца балесна
Сьлязінкі з прыгожых вачэй?
Кінь плакаць і сьмейся! Хай плача,
Хто песьню нядолі запеў,
Сьвятла хто і ласкі ня бача,
Хто з малку дзён шчасьця ня меў.
Жалобных ня слухай ты шумаў
У сілы свае цьвёрда вер
І лепшую долю прыдумай,
Як гэта, што маеш цяпер.
| 
Прапануем да спампаваньня!