Zbornik «Našaj Niwy» (1912)/2/Dumki

← Staraja Biełaruś

Dumki Вершу ў прозе Аўтар: А. Калпак 1912 год

Cmok →

Іншыя публікацыі гэтага твора: Думкі (Калпак).

Прапануем да спампаваньня!

Dumki.

Wo užo i kasu hostryć baćka — pryhataŭlajecca da kaźby. I Twar jaho wiasioły i uśmichajecca sam da siabie… „Woś, dačuška, ja budu kasić, a ty z hrabielkami pryjdzieš“, — kaže jon da dziaŭčynki. — „Pryjdu, tatačka, pryjdu“…

Biedny moj tata! Ty užo narychtawaŭsia da kaźby, užo bačyš, jak toŭstymi prakosami kładziecca trawa, jak świšče kasa u jaje huščy! Hostryš kasu i bačyš, što mnoha užo ty skasiŭ, a sonce tolki źbirajecca ahladać ziamlu swaim świetłym wokam. Praz moment jano pasłało swaich łaskawych słuh budzić usich da raboty. Uśmichnuŭsia les, kapli rasy blisnuli, jak wočki pieknaj dziaŭčynki: na usie hałasy adazwalisia ptuški, pčołki stali ceławać krasački. Usim zrabiłosia niejak wiasioła! Wiasioła i ŭ ciabie pracaŭnik na dušy, wiasioła słuchać, jak piaje twaja kasa! Šmat užo hadoŭ ty čuješ hetyje śpiewy, mnoha krasačak panikło hałoŭkami ad twajej ruki! Ale nia z złościu — z wialikaj žalbaj ty karaciŭ im wiek: zaŭsiahdy byli jany tabie luby! Ci raz ty cełymi hadzinami lubawaŭsia, jak ćwicie kaniušyna, jak wiasioła hudziać čmiali. Bywała prybiehu ja: „Tatačka, Zmicier pryjšoŭ“, a ty kažeš: — «Nichaj, synok, pačekaje» i, pasadziŭšy mianie na kaleni sabie, hładziš swajej mazalistaj rukoj lnianyje maje wałaski i šepčeš: «hladzi, Aleśka, jak krasački ćwituć, jak muški z imi haworać». Ja prychilusia k tabie haławoju i niejakaja žałasć biare, chočecca płakać…

Rodnieńki moj, harotnik darahi! Ty prybiraješsia achwotna da ciažkoj pracy, ale kolki treba našapkawać, pakul wymališ kawałak sienažaci? Ci ty zabyŭsia, što swajej chopić tolki da śniedańnia. Jon pałažyŭ kasu, uśmieška znikła, pabialeŭšyje wusny niešta šepčuć. Ab čym ty zadumaŭsia? Što hetak mocna ŭskałychnuło twaje dumki? Može cižar raboty tabie strašyć? «Tata! može ty zachwareŭ, što hetak raptam zrabiŭsia bledny? Idzi atpačyć krychu»!

— «Nie, ja nia chwory! Ale što my budziem kasić?..

Niejakaja žalba scisnuła majo serce, niešta haračaje pakaciłosia pa twary. Daražeńki moj tatačka, Boham zabyty Biełarus! Čamu niadola hetak krepka dziaržyć ciabie ŭ swaich kipciach? Čamu ty, biazdolny, nie kryčyš na uwieś świet, nia hukaješ ab swaich niascierpnych mukach? Kryčy wa ŭsie hrudzi! A kali ty sam nie maješ śmiełaści, ci nia ŭmieješ, dyk čamu heta nia zrobiać twaje syny? Čaho jany maŭčać? Jany musi zabylisia, jak baćki ich piakucca, a može im stydna pryznacca, što jany biełarusy? Kali hetak, dyk na što ty, maci Biełaruś, karmiła ich swaim chlebam, paiła swajeju wadoju? Našto baćka pradawaŭ apošniuju karoŭku dy ich wučyŭ? Ci ž tolki na toje, kab jany adzieli čornu apratku, zabyli swaju mowu, zabyli baćkoŭščynu?

Maci Biełaruś! Ci doŭha ješče nad taboj budzie panawać ciomnaja noč, ci doŭha ješče buduć čuracca ciabie twaje syny?!

A. Kałpak.