сеннага й легендарна-гістарычнага—станецца йшчэ больш канкрэтнай пры падрабязным супастаўленьні рысаў Усяслава Брачыславіча, як ён нарысаваны ў летапіснай казцы й у прыпеўцы вешчага Баяна, з рысамі Вольха Усяславіча — паводле дзьвюх захаваных аб ім былінаў.
Летапіс кажа: „сего Всеслава мати роди от волхвования”. Гэты сухі й ляконічны фрагмэнт сачыстымі фарбамі быліны, запісанай у зборніку А. Данілава, размалёваны ў наступны жанравы абраз:
|
Обвивается лютой змей около чебота зелен-сафьян
|
Як істота надпрыродная, ад самага ўжо свайго нараджэньня, як сын зьмея-перакіншчыка, багатыр Волх Усяславіч мае прароцкую прыроду. Згэтуль становіцца зразумелым, чаму падарожныя калекі ў павучальнай прамове Ільі Мурамцу адзначаюць у Волха іменна „хітрасьць-мудрасьць”.
|
„Не ходи на Вольгу Сеславьевича |
У прыпеўцы вешчага Баяна, запісанай у „Слове аб Палку Ігараве”, Полацкі чарадзей таксама названы „хитрым, гораздым и человеком вещей души”.
Як ведама, перакіншчыцтва было спадкаемнай рысай Волха й былінная фантастыка справядліва прадстаўляе гэта перакіншчыцтва, як нутраную канечнасьць, як арганічны поклік багатыра з самага ягонага дзяцінства.
|
„Стал Вольга растеть-матереть |
На князя Усяслава народная фантастыка глядзіць таксама, як на перакіншчыка-ваўкалака. У мірным часе:
|
„Всеслав князь людем судяше, князем грады радяше, а сам в ноч волком рыскаше”. |
У ваенным-жа часе Усяслаў адзначаецца хуткасьцю сваіх рухаў у прасторы:
|
„Скочи лютым зьверем в полночи из Белграда, скочи волком до Немиги с Дудуток”; „из Киева дорыскаше до Тьмутораканя” і інш.[1] |
- ↑ „Слова аб Палну Ігаравым”.
