народ плакаў ад шчасьця, што ў яго веру перайшло сто чалавек, якія любілі есьці на абедзе сьвежае мяса, заместа гнілое бульбы…
Палкоўнік Кляген сказаў гарнізону невялікую прамову, у якой выставіў ваеннапалонных як прыклад высокага патрыётызму, разумна замоўчаўшы, што тое, што яны тут рабілі, было ў Аўстрыі за дзяржаўную здраду, і выказаў упэўненасьць, што расійскія ваякі будуць на ваенным полі за радзіму і за свайго бацюшку-цара якраз гэтак, як калісьці «чудо-богатыри» пад кіраўніцтвам нябожчыка Суворава.
У задніх шэрагах натоўпу плакаў удалы ваяка Швэйк, прымаючы ад людзей грыўні і пятакі, булкі і сланечнік, і ўпэўніваў, што салдату няма нічога лепш, як даць сябе забіць на фронце. Калі-ж у яго пачалі мерзнуць ногі, ён з поўнымі кішэнямі пабег дадому.
У доме, здавалася, ня было ні душы. Усе слугі пашлі ў царкву, і толькі дворнік, пасьпеўшы ўжо з самага ранку напіцца, хроп у сваёй каморцы. Швэйк зайшоў у палкоўніцкі габінэт і пачаў выціраць там пыл.
Раптам ён пачуў стук швэйнай машыны. Гэта працаваў Пісклявы, сьпяшаючыся закончыць элеганцкае ўбраньне, якое палкоўніца павінна была адзець на вечар, куды яе запрасілі. Пасьля пачуўся палкоўнічышын голас, яе сьмех, стук дзьвярэй у спальню, усхваляваны голас Пісклявага і шуршэньне матэрыі. Нарэшце да Швэйка дайшлі словы: «Мерсі… Добра… Расшпілеце, калі ласка… , за якімі пачуўся незразумелы, па-франруску, шэпт краўца. Матэрыя зноў зашуршэла, і разам з гэтым чуваць стала, як хтосьці моцна раптам стаў дыхаць… І раптам — страшны грукат, штосьці грунула на падлогу, штосьці пакацілася, і ўвесь гэты хаос быў прыглушаны роспачным крыкам палкоўніцы:
— Ah, mon dieu!
Швэйк не раздумваў доўга. Шпарка, як маланка, ён адчыніў дзьверы і кінуўся на дапамогу. Сярод кавалкаў разламанага ложка ляжала палкоўніца, адзетая толькі ў самае неабходнае, а за ёю, ля адламанага біла, паднімаўся з матраца ўвесь чырвоны як бурак кравец.
