цяпер кулямёты выкідваюць валавяныя словы! Наша радзіма стаіць з пятлёй на шыі!
— Ах ты, божа мой! — голасна пашкадаваў Швэйк. — Я-ж заўсёды казаў, Марэк, што Аўстрыі пагражае небясьпека, і што ёй надыходзіць канец.
Офіцэр зірнуў на Швэйка халодным позіркам і горача гаварыў далей:
— Можа пра нас скажуць што мы звар’яцелі, але нянавісьць павінна блукаць у нашых мазгох, як тыгра ў джунглях, і павінна ляжаць на нашым сэрцы, як скручаны пітон. Нянавісьць павінна быць нашай ранішняй і вячэрняй малітвай, нянавісьць павінна быць гімнам нашае працы! Цнатлівыя грудзі нашых скал, люстраная паверхня нашых вазёр, берагі нашых рэк, пахмурыя глыбіні нашых капальняў, душа ненароджаных яшчэ дзяцей — усё павінна дыхаць гэтай нянавісьцю! Часткі клопатаў, што вылятаюць з каміноў нашых хат, павінны сеяць і выклікаць нянавісьць! З іскраў кавадлаў павінна ў радасных патугах нараджацца яна-ж — нянавісьць!
— У яго фантазія і вобразы, як у сучаснага поэта, — прашаптаў Швэйку Марэк.
— Што-ж, у «Поўную чашу» таксама прыходзіў поэт, які складаў вершы, а калі ён напіваўся, дык вёрз такую самую лухту, — адгукнуўся Швэйк.
Голас прамоўцы зазьвінеў гучней і рэха паўтарала яго ўрачыстыя словы.
— Руда ў нетрах зямлі павінна тужыць па тым шчасьлівым моманце, калі мы ператопім яе ў жалеза і сталь супроць забойцаў! І тады ня прыдзецца шукаць зброі; у жылаватую шыю забойцаў мы ўцупімся зубамі!
— Ой, ён некага хоча загрызьці да сьмерці, — зазначыў Швэйк, на што офіцэр, зьлязаючы з пню, з пагардай адказаў:
— Ты быў аўстрыйскім нявольнікам. Пакуты вайсковага палону змыюць з цябе гэты бруд.
Потым на пень узьлез нейкі цывільны ў кашулі з расшпіленым каўняром, таксама сказаў прамову, але больш зразумелую. Ён сказаў, што палонных накіруюць у Сібір, дзе расійскі ўрад прымушае іх паміраць ад тыфусу. Але, калі ідзе вайна, дык дык трэба біцца, а хто хоча біцца, хай запісваецца. Ён атрымае новую форму, будзе мець досыць хлеба, яды і…
