u Hrodni, da Rasiei adyjšła rešta Wilenščyny i čaść Hrodzienščyny. U umowie tej, padpisanaj carycaj Kaciarynaj II, caryca abiecałasia za siabie i za swaich patomkaŭ zachawać u cełaści ŭsie prawy i prywilei žycharoŭ hetaj čaści Biełarusi, nie čepać spraŭ wiery, mowy i abyčajoŭ.
U kancy, čaćwiortym nawarotam, u 1807 hadu adyjšła da Rasiei rešta Biełarusi; zachodni kutok Hrodzienščyny, daŭniej zwany Padlašski kraj. Padlašski znače: pahraničny z Lachami (Palakami).
Trapiła Biełaruś pad Rasieju, paśla biezmała 200-letniaho sumiesnaho pažyćcia s palakami, da katorych, za doŭhije 200 hadoŭ adyjšła biezmała ŭsia naša šlachta, dyk biełarusy trapili pad Rasieju tolki jak stan sielanski. Rasiejskaje prawicielstwo, majučy adrazu na meci pieretwaryć biełarusoŭ u maskoŭcoŭ, starałosia nie dać našamu narodu prawa razwiwacca u swajej rodnaj mowie, a z druhoha boku kirawałosia nakinuć nam maskoŭskuju hramatu i mowu.
Raniej niekatoryje unijackije i prawasłaŭnyje duchoŭnyje knihi drukawalisia mowaj wielmi blizkaj da žywoj biełaruskaj mowy. Kali Biełaruś trapiła pad Rasieju, drukawańnie hetkich knižak było zabaronieno, staryje takije knižki pazabirany s cerkwiej i zastupleny maskoŭska-sławianskimi.
Bačučy, što biełarusy majučy asobnuju swaju unijackuju wieru, nie tak lohka zliwajucca z maskoŭcami, rasiejskaje prawicielstwo stało cisnuć unijatoŭ: adbirało cerkwy, manastyry, siłaj nawaračwało unijatoŭ na prawaslaŭje. U kancy uzhadawało s-pamiž unijackich duchoŭnikoŭ zdradnika swajho narodu i wiery, niejkaho Siemašku, wysunuło jaho na biskupski urad i pry jaho pomačy skasawało saŭsim unijackuju wieru ŭ 1839 hadu. U carskim prykazie Mikałaja I-ho hawaryłosia, što unijatam «pazwoleno» pierechadzić u prawasłaŭje, a ŭ toj samy čas pa ŭsiej našaj ziamli razjezdžali ad parochii da parochii kazackije sotni i, dzie dabrawolna nie chacieli pryjmać prawasłaŭja, tam pry pomačy rozah i nahajek chryścili sielan. Usie unijackije cerkwy i majetnaści byli zabrany na prawasłaŭje. Apornych duchoŭnikoŭ unijackich i bolej ćwiordych sielan ssyłali ŭ Sibir i nawat na katarhu.
U tym-že 1839 hadu było zabaronieno drukawać jakije-by to ni było knihi pa biełarusku. Narodu našamu rasiejskaje prawiclelstwo skazało, što jon ničym nia roznicca ad maskaloŭ, i ŭsiudy prawodziło hetu swaju dumku: i praz cerkwu, i praz školu, i kali naša maładziež adbywała wajennuju pawinnaść,
Mnoha pryjšłosia ŭsiaho ŭsiakaho wyciarpieć narodu našamu ŭ časie henaho lichalećcia. Tym bolej, što, kirujučysia chutčej abmaskowić biełarusoŭ, rasiejskaje prawicielstwo starałosia jak možna bolej abiezprawić narod naš. Jano razumieło, što čeławiek świetły
