Старонка:Rodnyje zierniaty (1916).pdf/223

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

ram machnatym, Kn. Wial. Olhirda abdarawaŭ, i škodu, katoruju jon pryniaŭ ŭ ziamlu jaho idučy, jamu zastupiŭ.

I zatym Kn. Wial. Olhird rek Kn. Wial. Maskoŭskamu. «Ačkolwiek jeśmy s taboju pieremirylisia, ale mniesia iniačej ŭčynić nia hodzić, tolki mušu pad horadam twaim Maskwoju kopije swajo prysłanici, a tuju sławu ŭčynici, što Wial. Kn. Litoŭski i Ruski i Žomojdzki, Olhird kopje swajo pad Maskwoju prysłaniŭ». I ŭsieŭšy sam na koń, i kopje ŭziaŭšy u ruku, i pryjechaŭšy ku horadu, kopje swajo k ścianie prysłaniŭ. A jedučy nazad rek tak wialikim hołasam: «Kniaže Wialiki Maskoŭski, pamiataj, što kopje litoŭskaje stajało pad Maskwoj!»

A zatym Kn. Wial. Olhird sa ŭsimi wojski swaimi z wialikaju čeściu i z mnohim pałonam, iz niewymoŭnym dabytkam zwajewaŭšy i harady mnohije pabraŭšy, hranicu ŭčyniŭ pa Mažajsk, a pa Kałomnu, i mnoha ludziej papleniŭšy, i sa ŭsimi ludźmi swaimi u cełaści wa swajasi adydzie.

«Litoŭski i Ruski» — Wialikaje Kniaźstwo Litoŭskaje składałosia z dwoch nacij: Litwinoŭ i Biełarusoŭ, dziela hetaho Wial. Kn. Litoŭski nasiŭ tytuł «Wialiki Kniaź Litoŭski i Ruski». abo W. Kn. Litoŭski, Ruski i Žamojdzki». «Sprawujučy radnie» — spraŭna, dobra kirujučy. «U dokončanii» — u zhodzie, u zhodzie, umacawanaj pisanaj umowaj. «Biaz koždaje pryčyny» biez nijakaj pryčyny, biez nijakaho powadu. «Pacału u cieraz ščyt sulicaju» — wyzawu na boj miečami; «sulica» — stalowy nakaniečnik kopii. «Walečnik» — wajaka, rycar. «Niepryjaźni dawodzić» — wykazywaje swaju niepryjaźń. «Užasiesia» — spužaŭsia. «Žadnaho» — nijakaho. «» što. «Žemčuh» — perły. «Rek» — mowiŭ, skazaŭ. «Ačkolwiek» — choć, choć sabie.

Syn Wialikaho Kniazia Litoŭska-Ruskaho Olhierda, witebski udzielny kniaź, a paźniej i W. Kn. Litoŭska-Ruski — Jahajło u 1386 hadu ažaniŭsia s polskaj karaleŭnaj Jadwihaj i ŭziaŭ u pasahu Polskaje karaleŭstwo. Miejsco jaho u Wial. Kn. Litoŭskim zaniaŭ zrodny brat jaho, kniaź Witoŭt.

Witoŭt byŭ unukam Hiedymina, a synam Kiejstuta. Wajennaj štuki wučyŭsia jon u swajho baćki Kiejstuta, Olhierdawaho brata, najlepšaho ŭ tyje časy wajaki Witoŭt byŭ wielmi zdolny i śmieły palityk.

U 1392 hadu ŭ Wilni ŭ kaściele ś. Stanisława jon karanawaŭsia na Wial. Kn. Litoŭska-Ruskaho. Witout mieŭ tady 48 hadoŭ. Pałažeńnie kraju było niezawidnaje: z adnej starany cisnuli kra kryžaki z druhoj tatary, a ŭ samym kraju išli wiečnyje swarki i zwadki udzielnych kniazioŭ. Witoŭtu treba było supakoić kry-