Старонка:Rodnyje zierniaty (1916).pdf/155

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Ale hetaho ješče mała dobramu haspadaru. Dobry haspadar, nia tolki daje ziamli adpačywać: jon ješče padkarmliwaje jaje. Dziela hètaj mety jon kładzie ŭ ziamlu nawoz. U nawozie wielmi mnoha strawy dla raślin, ale, kab ziemla dobra pasiłkawałasia, kab u jej iznoŭ dawoli było ŭsich sokaŭ, jakije patrebny raślinam, treba pałažyć u ziamlu wielmi mnoha nawozu. A časta u haspadara nima skul brać jaho. Nawoz ciažki, mnoha zajmaje miejsca, jaho zdaloku nie pawiazieš.

Woś i pačali ludzi dumać, jakby padkarmliwać ziamlu nie nawozam, a čym-niebudź inšym. Jany stali pryhladacca, s čaho składajecca ziemla, s čaho składajucca raśliny, što raśliny wysysajuć z ziamli. I kali daznalisia hetaho, ŭzialisia rabić sproby i prybaŭlać u ziamlu taho, što patrebno raślinam i čaho ŭ ziamli u henym miejscy mała. Ludzi dawiedalisia, što ŭ šmat jakich miejscoch u ziamli niestaje raślinam, naprykład, fosfaru, i jany pačali dasypać hetkije rečy, ŭ katorych mnoha fosfaru. Pry hetym jany staralisia znajści, abo wytwaryć takije paraški, z jakich raśliny lohka mahli-b ciahnuć sabie pažyŭnyje soki. Hetkije paraški nazywajucca štučnymi, abo mineralnymi nawozami. Ciapier užo jość mnoha fabryk, katoryje robiać tolki adny štučnyje nawozy.

Ziemli bywajuć roznyje; raśliny na ich zasiewajuć ludzi takže roznyje, i kožnaj raślinie patrebna swaja strawa. Wučonyje ludzi umiejuć paznać, jakoha nawozu i skolki treba pałažyć, kali chočeš pasiejać na jakoj ziamli žyta, awios, buraki ci što inšaje.

Mineralnyje nawozy dobryje tym, što ziamlu jany dobra padkarmliwajuć, a padsypać mineralnych nawozaŭ u ziamlu treba nia mnoha.

Wo, jak čeławiek kormić ziamlu.

Chto dobra ŭmieje chadzić kala ziamli, u taho