Старонка:Rodnyje zierniaty (1916).pdf/109

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

utrymać u sabie hetulki wadzianoj páry, skolki može utrymać ciopłaje pawietre. Wadzianaja pára zhuščajecca ŭ chmary i lijecca na ziamlu doždžam.

Jość i hetkije miejscy na ziamli, dzie kruhły hod blizka saŭsim nie bywaje doždžu. Henyje miejscy nazywajucca pustyniami. U pustyni mała raście raślin. Raśliny pustyni mohuć doŭha abchadzicca biez wady.

Kali u roznych miejscoch rozny miejscoch rozny klimat, to i raśliny ŭ ich rastuć i žywioły žywuć roznyje.

Blizka pa ŭsiej ziamli žywuć ludzi, ale jość na ziamli i takije miejscy, dzie ludzi nia mohuć žyć, im nie daje tam žyć błahi klimat: abo ŭ takich miejscoch lišnie sucha, abo lišnie mokra, abo lišnie ściudziona.

Rabota, jakoj zajmajucca ludzi, takže zaležyć ad klimatu. Kudy-by wy ni pajechali, ŭsiudy ŭbačycie, što ludzi siejuć jakije-kolečy zbožža i zajmajucca jakoj-kolečy pracaj. U ziemlach, dzie ciaplej, ludzi siejuć ryž, kukuruzu, winahrad, apelcyny. U nas, u prachałodliwym, miarkoŭnym klimacie, henyje raśliny nie daśpiewajuć, i my siejem žyta, pšanicu, jabłyki i roznyje harodniny. U krajoch, dzie ješče chaładniej, ludzi nia mohuć zasiewać i hetych raślin tam jany siejuć jačmień, awios, harodniny. A jość i hetkije ściudzionyje staronki, dzie čeławieku saŭsim nia možna karmicca z ziamli: jamu treba tam nie ziamlu arać, nie harody sadzić, a razwadzić alenioŭ ci chadzić na palewańnie, ławić rybu i hetym karmicca.

Tam, dzie mnoha lasoŭ, čeławiek rubaje les, piłuje jaho na drowy, robić z drewa mebli, pasudu, cacki. Tam, dzie jość stepy z dobraj trawoj, čeławiek haduje karoŭ, koniej, awiec i kormicca hetym.

Pytańnia dla hutarak i piśmiennych rabot. Dzie prachałodliwiej dniom: na ŭzhorku ci ŭ jary? Dzie zimniej nočču? Čamu? Dzie raniej pačynajucca chał ady wosieńniu: u raŭninach, ci ŭ ho-