Старонка:Piosnki wieśniacze z nad Niemna i Dźwiny (1846).pdf/134

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

94

końcowi, ubytek. Potocki w Poczecie herbów r. 1696 pisze: »xięyc nie raz opędzi sferę od wiotchu do nowiu; i miesiąc juz̓ na wiotchu.»

Wiēśniki, . liczb. mn. wiēśnicy, nic, liczb: mn. wrota.

Winnik, a. m. gorzalnik, ten, który pali wódkę po zgubnych browarach, t. j. gorzalniach. Zapewne to nazwisko bierze początek od winō, co znaczy w krewickiej nazowie wódkę; lecz moz̓naby słusznie prowadzić rodowód od winy; bo prawdziwie nieodz̓ałowaną winą się stało naduz̓ycie pędzenia gorzałki. W Słown. Lind. winnik znaczy pomiotło, co my s krewicka zowiemy wieńnikiem. Oba te winniki są właściwie wyrazami Litwie się nalez̓ącemi. Płaciła niegdyś daninę winnikami do łaźni, opłaca teraz daleko większą i haniebniejszą demoralizując się i niszcząc własne zdrowie; a to wszystko niby dla brahy i nawozu po dworach. Pędzenie gorzałki i pędzić, niewłaściwie się tez̓ u nas uz̓ywa; bo to znaczy, przepalanie tej gorzkości, destyllacią: właściwie zaś mówi się, palić, palenie gorzalki. Oby ten niewłaściwy wyraz, wypędzanie gorzałki, przybrał u nas najwłaściwsze sobie znaczenie wygnania jej z browarów, które tez̓ przychodząc do właściwego sobie nazwiska, niechby zaczęły warzyć piwo nie tyle zdrowiu ludzkiemu szkodliwe.

Wyraj, u. m. zdaje się nie mieć szczególnego znaczenia; uz̓ywa się zaś w wyraz̓eniach: palecieli ptuszki na wyraj, poleciały ptaszęta w ciepłe kraje; prylecieli z wyraju, przyleciały s ciepłych krain; paszli na wyraj, (ironicznie) poginęli gdzieś.

Wysałapić, coś to znaczy, jakby pokazać, wystawić co na widok; znajome słowo w wyraz̓eniach: wysałapić jazyk, wystawić język; wysałapiła się jak patarocza, wystroiła się jak na dziwowisko, i podobno tez̓: wysałapiú sie maroz, mróz się natęz̓ył.

Wyskalic ca, wyszczerzyć się, rozśmiać się bardzo: wyskalić zuby, wyszczerzyć zęby śmiejąc się; marōz wyskaliú sie, mróz się natęz̓ył przy pogodzie.

Z.

Zakawajło, y. m. gap’, gamoń, gamuła.

Zahłāducha, i. z̓. przystojna i gładka niewiasta.