Старонка:Piosnki wieśniacze z nad Niemna i Dźwiny (1846).pdf/135

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

95


Zahniēt, u. m. tak się nazywają przy pieczeniu chleba, rozz̓arzone na przodzie pieca węgle, na które się kładzie kilka łuczywek dla zarumienienia chleba w piec wsadzonego; zowiemy to zahnietem.

Zaleści sie, zdobyć się na co: ledźwie zales sie ja na narohi, ledwiem się zdobył na narogi. (patrz głoska N. naroh.)

Zapiúnik, a. m. dziewosłąb’, ten, co przyjez̓dza dziewkę zapiwāć, (zapyać) zaręczać, zaswatać.

Zapōiny, in. liczb. mn. zaręczyny, zrękowiny: bo wtedy wódkę przepijają do dziewki i do rodziców. Mówią czasem i zarūczyny. W z̓adnej nazowie sławiańskiej nie ma tak charakteryzującego wyrazu pijaństwa, jak te nasze zapoiny (i dzieúku zapiwāć,) mówią inni Sławianie: zámluwa, sarozhenie, obluba, poroka, oddawki, prst’kowani, zaslubeni, zaruki, zarucenje, vjerenie, обрученіе; a my mówimy zapoiny! musieliśmy jednak przed czasy mówić z inszymi pobratymami: zarūczyny.

Zātaúka, i. z̓. mówimy w Litwie: zatłuka. Robiona jest do potraw z ugotowanej, wyjętej z garnka i rostartej w czem, słoniny połciowej, lub sadła, s krupami przemieszanej, a czasem i bez nich, i dodanej znowu do kapusty, lub innej strawy dla zatłuszczenia, zakrászenia, omasty.

Zawichac ce, uwichac ce, zawijać się, krzątać się, chcieć co prędko zrobić.

Zazula, zazulka, i. z̓. kukułka: polskie dawne, gz̓egz̓ołka, Czesk. prócz kukawka, jest zez̓hulka. (Linde.)

Zdor, u. m. błona brzuszna wieprzowa, w którą się składa, soli i zaszywa, w kawałki pokrajana słonina; i to się nazywa: sało, sadło.

Złydni, niej. liczb. mn. niewygodne sanie, lub kolosa: siedziēć jak na złydniach, siedzieć, jechać bardzo nie wygodnie.

Ź. Ż.

Ździek, u. m. naśmiewisko, pośmiech; ździekawac ca naśmiewać się. W Słown. Lind. ździać komu, nadać mu imie. »Jako mu ździeją, abo zdziano imie.» Knapii Thesaurus.