Старонка:Piosnki wieśniacze z nad Niemna i Dźwiny (1846).pdf/117

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

77

maczy: niby pracuj a pracuj. Harapasznik, a. m. biedak, mówi się s poz̓ałowaniem: przeciw-inne wyrazowi, haletnik.

Hetta, tu, heto, to, aōś heto, otoz̓ to, pokazując co: otoz̓ tu jest. Ross. это, to.

Hładysz, a. m. garnek na mleko, nazywamy: hładysz. Rоss. гладышъ gminne: silny męszczyzna, lazurek roślina. W polszczyznie gładysz, wysmukły, galant starający się o krasę ciała, gładyszka, piękna białogłowa, piękność. Lind.

Hłum, u. m. hłumīć, zhłumīć, zahłumīć, w Litwie mówimy: głum, głumić, zgłumić, zagłumić; w Lindym tego wyrazu nie ma. Znaczy, poniewierać, krzywdzić, niweczyć, słowem: źle się bardzo s kim, lub czem obchodzić; głum, psucie, niszczenie, poniewierka. Ross. глумить, z̓artować, глумъ, z̓art, drwiny Cerk. hłumiszcze, widowisko, hłumlati sia, myślić, rozmyślać. Dziwne ten wyraz przyjął u nas znaczenie, stosowne do połoz̓enia mieszkańców.

Hłuzdy, . m. liczb mn. zmysły, rostropność: ci majesz ty hłuzdy? czy masz ty zmysły, przytomność? straciú hłuzdy, stracił przytomność. Bezhłuzdy, głupi; razhłuzdac ca, upamiętać się, rozmyślić się, ze snu przyjść do przytomności. Ross. глузъ, kącik w oku.

Hodzie, hodzia, dosyć. Linde wyraz nieuz̓ywany hody, mianuje wykrzyknikiem i kaz̓e obaczyć wykrzyknik hej! Sprzywiedzionych przezeń przykładów, zdaje się, iz̓ poszło to z inaczej pojętego znaczenia wyrazu hody, który nie co innego znaczy, jak to krewickie: hodzie, dosyć. Przywiedzione przykłady są z Zabaw przyjemnych i poz̓ytecznych r. 1769—1777. »Gdy baje, uszu napręz̓; gdy chce być chwalonym, Póki hody nie powie…» I drugi: »poz̓artuję beśpiecznie i w z̓artach znam hody.» Nic to innego, jak znam miarę, dosyć. Przeto hody ukraińskie, polańskie, nie jest wykrzyknikiem, lecz przysłówkiem, jak hodzie.

Hrymnuć, upaść: szto tam hrymnuło? co tam upadło? stuknęło? (hrymiēć, znaczy grzmieć,) Ross. гремѣть, grzmieć.

Hruba, y. z̓. Był to jeszcze przed laty 30tu dość powszechny po dworach i piekarniach, piec przeciw-inny piecowi zwanemu szwedzkim. Pod tym piecem s cegiel lub kachlow stawionym była owa hruba, nakształt jamy, albo lochu połokrągławego z otworem do sieni, w który się stamtąd kładły drwa