Старонка:Piosnki wieśniacze z nad Niemna i Dźwiny (1846).pdf/116

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

76


Dzierkācz, a. m. winnik zdarty, zuz̓yty, miotła zuz̓yła: (mówimy s krewicka wieńnik.) Dzierkācz tez̓ znaczy ptak chrościel. Linde pisząc wyraz nie uz̓ywany dzierkacz, odsyła do wyrazu derkacz oznaczającego ptaka: przepiórczy król, chrościel, (rallus.) Jako nazwisko plaka jest w innych nazowach sławiańskich.

Dzieruha, i. z̓. (dziaruszka, mówią nad Dźwiną.) nakrycie pościeli, kołdro: dzieruszka szaúkowaja, kołderko jedwabne. Ross. дерюга, деружина, derha, tkań z wełny, lub konopi. Ruszka w polszczyznie zwała się opona i zasłona, czyli płócienne zakrycie, podług grammatyki łacińskiej Jana Tucholczyka r. 1533 w Krakowie, przywiedzionej w Teatrze Staroz̓ytnym w Polsce, T. I str. 74 przez Wojcickiego r. 1841 w Warszawie wydanym. W Słown. Lind. jest tylko dzierg, u. m. węzeł, zadzierg, dziergana robota, na węzełki, lub kluczki pleciona.

Dz̓ygūn, a. m. tanice pewien.

Dz̓yndzyki, licz. mn. . m. muzyka karczemna: dz̓yndzyki bryndzyki. Dz̓yndzyk w Słown. Lind. znaczy, co się dynda: dzwonek, kutasik; s pogardą: koniec nosa.

Halēć, uboz̓eć; zhalēć, zuboz̓eć: od hoły, goły, hałota, gołota. Haletnik, a. m. gołysz, gospodarz ubogi, mówi się s pewnem uraganiem.

Halina, y. z̓. gałąź, haljō, haljē, a. n. zbiorowo: gałęzie. Mówi się tez̓ halina łając, jakby gałęźnica, gałęźnik.

Hałamoúza, y. z̓. źwie się tak rozczochrana, nieuczesana dziewczyna.

Harātnica, y. z̓. mówi się s politowaniem: biédna, borująca. Adczyni sie siestryca harātnica, odemknij drzwi siostro biedna!

Harawāć, harować, horować, (porównaj niemieckie harren, hart,) usilnie i ustawicznie cięz̓ko pracować. Lind. Horo, harawāć, pracować w niedoli, trosce z wytrwałością. Moz̓e pochodzić od harāć, arāć, orać; skąd arataj, a. m. oracz (rataj, rolnik.) Ross. горевать, biedować, trapić się, горе, biéda, nędza, utrapienie. X. Dudzinski haru, haru! wykrzyk, tłó-