Старонка:Piosnki wieśniacze z nad Niemna i Dźwiny (1846).pdf/115

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

75

wielka drabina wozowa. I to drabieściō nalez̓y do rzęda drabin, drabek; bo tak, jak drabina pod strzechą wygląda.

Drywolnia, i. z̓. miejsce, gdzie drwa rąbią na dworze, wiorzysko. Linde z Włodka przywodzi drewnik, drewutnia; X. Dudziński gani uz̓ywanie drywotni zamiast wiorzyska.

Dubās, a. m. nóz̓ tępy i wielki. Ross. дубасъ, gatunek dlugiсh sukien włościanek, które dębowem liściem farbują; koryto dębowe, statek wodny. W Słown. Lind. dubas, mierny statek o 8. 10 do 14 ludzi, bierze do 20 łasztów.

Dula, dulka, i. z̓. gruszki zwane w Litwie po krewicku dulami; po polsku gdula tez̓ rodzaj gruszek, albo gdula ziemna, co znaczy rzepę lesną, świniak. Czesk. gdule, pigwa (malum cydonium) Serb. dula, toz̓ samo. Dulka zaś po polsku znaczy kolek w burcie dla kaz̓dego s flisów, między które kładą pojazdy (wiosła), kiedy niemi robią. Lind. Ross. дуля, gruszka.

Durēc, ca, m. ziele jakieś odurzające; podobno szaleń, bielun (byosciamus)

Dyrda, y. z̓. wysokiej urody osoba przez pośmiewisko nazywana dyrda. W Słown. Lind. dyrda, grubiańskich i sprosnych obyczajow duchowna osoba. (Z rękopisu Czartoryskiego.) Dyrdos, koń cięz̓ko noszący, trzęsący.

Dyrdzic ca, zdychać: kab ty zdyrdziú sie, bodajeś zdechł. Derdać, derdać się znaczy drepcić, drobnemi krokami biez̓eć spiesznie. Lind.

Dziakło, a. n. danina zboz̓owa dawana dworowi przez włościan, prócz pańszczyzny i czynszu. Dziākielny, dziakielny, daninowy. To, co się nazywało w Polsce pomocne; (Czacki.) Linde w Słown. mieszcząc te oba wyrazy, zrobił z dziakła, rzeczownika rodzaju nijakiego, dziakieł rodzaju męskiego, uwodząc się moz̓e odmianą przypadku 2. liczb. mn. dziakłów, uz̓ytą przez Stryjkowskiego.

Dziele, dla, dziele taho, dla tego. Linde wypisując s Sekluciana z r. 1551, dziel-dziel, dziś nie uz̓ywane, tłómaczy je: częścią-częścią, lub bądź bądź. Seklucian pisze: »Celniki u Z̓ydów za gorsze miano dziel, z̓eby się Z̓ydzi podatków nienauczyli byli dawać; dzieł, z̓e tez̓ samych celników było wielkie nie miłosierdzie.» Odzywa się w tem dziel, coś i ze znaczenia krewickiego dziele.