Перайсці да зместу

Старонка:Pieršaja čytanka (1916).pdf/47

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

zazwyčaj ciamniejšy ad nižnich słajou, a heta zatym, što u wierchnim, žywym słoju ziamli znachodzicca mnoha pierahnoju sa zhniušaj trawy, liścia dreŭ i ŭsiaho inšaho.

Nie na ŭsiakaj hlebi dobra rastuć raśliny. Jość miejscy, dzie wierchni słoj ziamli — adzin piasok, abo hoły kamień. Na hetych miejscoch nia mohuć žyć raśliny.

U dobraj hlebi blizka zaŭsiody jość i hlina i piasok z damieškaj pierahnoju.

U nižnich słojach ziamli ludzi znachodziać sol, kamienny wuhal, jaki zamieniaje drowy; z ziamli ludzi kapajuć i roznyje kowy — žaleza, zołata, miedź, sierabro.


BULBA.

Byŭ čas, kali ludzi saŭsim nia znali bulby, bo bulba — raślina zamorskaja. Raskazywajuć, kaliś daŭno adzin pan wypisaŭ z-za mora niekolki bulbin i pasadziu u swaim harodzie. Wyrasła bulba, pakazalisia na jej kraski. „Ot, dumaje sabie pan, adkrasuje bulba, i tam, dzie ciapier kraski, buduć frukty“. Hetak i było. Paśla krasak zjawilisia i wyraśli zialonyje, kruhłyje, z arech, bulbianyje jabłyčki. Pan zahadaŭ słuham sabrać hetyje jabłyčki i nawaryć sabie. Sabrali słuhi bulbianyje jabłyčki, absmažyli u maśle i pasypali cukram. Naklikaŭ pan da siabie haściej i častuje ich zamorskaj strawaj. Uziali hości pa adnym smaženym jabłyčku, a prahłynuć nia mohuć. wielmi nie smačnyje. Stydna stała panu, zazławaŭsia jon na zamorskuju raślinu i zazadaŭ jaje wyrwać i wykinuć won. Kali aharodniki wyrwali bulboŭnik, jany ubačyli na kareniach jaho kłubni i paprabawali ich spiačy. Kłubni bulby byli smačny. Adzin aharodnik skazaŭ heta panu. Pan zrazumieŭ swaju abmyłku, jak pajeŭ piečenaj bulby.