źjechalisia ŭ Połacku ŭ 1839 hadu i sastawili saborny akt ab złučeńni unijackaj cerkwy s prawasłaŭnaj i, kab pakazać, što robiać heta swajej achwotaj, wysłali da Cara ad imieni unijatoŭ pawiedamleńnie i prośbu ab pazwaleńni pryłučycca da prawasłaŭja. 25 marca tahož samaho hodu pryjšło pazwaleńnie. U hetym-že 1839 hadu ŭrad (prawicielstwo) Carskim ukazam zabaraniło užywać biełaruskaj mowy u cerkwach i kaściołach, bo dahetul kazańnia dla prostaho narodu zaŭsiahdy hawarylisia pa biełarusku, asabliwa ŭ cerkwach unijackich, hdzie daŭniej, pakul nie zamianili na maskoŭskije, užywalisia pry bohosłužebstwach i liturhičnyje knihi ŭ biełaruskaj mowie.
W. Dunin-Marcinkiewič.
Unijackaja cerkwa trywała ŭ Biełarusi 243 hady. Za hety čas jana pierežyła šmat pieramien i ŭ kancy stałasia zapraŭdnaj narodnaj wieraj; narod z joj zžyŭsia i zrodniŭsia dyk i skasawańnie jaje nia ŭsiudy radasna witaŭ.
U 1861 h. wyjšoŭ wiadomy manifest ab skasawańni panščyny, ale prawiedzieny byŭ jon u žyćcio krychu paźniej. A tym časam u 1863 hadu pačałosia druhoje polskaje paŭstańnie. Raniej prawicielstwo dumało apiercisia na biełaruskaje nasieleńnie, dziela hetaho piered paŭstańniem u piecierburskich hazetach hawaryłosia ab patrebie drukawać knihi pa biełarusku. A kali pryježdžaŭ u Wilniu Car Aleksandr II, jon łaskawa pryniaŭ wieršy ŭ biełaruskaj mowie, napisanyje na jaho spatkańnie biełaruskim paetam Korotynskim. Ale paŭstańnie ŭdałosia lohka zhłumić, i ŭ Rasiei razam prypomnili, što Biełaruś — heta čysta maskalski kraj, chacia ješče za hod da paŭstańnia nihdzie ab hetym i nie pisałosia. Prypomniŭšy ab tym, što tut čysto-ruski narod, miejsco-
