Старонка:Karotkaja historyja Biełarusi (1910).pdf/80

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

sia Lachy wielmi štoby Twaja Miłaść Wenhrom onych nie pradaŭ. — Niešto panie oto rodom domu dziejecca. — Dzied Twajej Miłaści kali Hienerałam byŭ u Mozyry, to słyŭ, što za małyje hrošy niepraŭdu prodawaŭ. — Pan ociec Wašmości sudździoju budučy Mozyrskim za majej pamiaci u kaho bolš uziaŭ, taho choroše osudziŭ. Kali niaboščyk z taho świetu ustupiŭ, Mozyranie wielmi rady byli, a kali-b Wašmość dahetul za praŭdaju chadziŭ, tob i Boh pamahaŭ, dadušy to mnie dziŭno što Wašmości trysta padwod pad adnu paściel Maskwa dała, tob heta nie pościel była tak wielmi ciažkaja, chiba koždaja pieryna abiernułasia ŭ čyrwonyje zołotyje, siak tak nahorodyŭsia Wašmości ŭpud maskoŭski. Kalib hetakuju kuču hnoju daŭ wywoźci iz Smolenska Chmielnickamu do Čehryna, i tob nie biez škody było. Panie u mienie hetaj bredni jość nie mała, adnych pieryn dziewiać krom drobnych padušak, i to adna kabyła wozić, hdzie tej bredni patreba! Mieŭby i bolej što da Wašmości pisać, źlenawaŭsia duže i stać nie mahu. Da nie hniewajsia Hospodaru, a chtož kaho ościerežeć, kali nie miły swoj daŭny druh.

Dan s Tułan dnia 6 Junija 1655 hodu.

Zdabyćcie Smalenska, jak užo wyšej było skazano, atkrywało naściž darohu ŭ hłyb biełaruska-litoŭskich ziemlaŭ maskoŭskamu wojsku, katoraje šybka pasuwałosia napierad, zdabywajučy adzin za adnym harady „litoŭskije“. Za kolki miesiacoŭ wajny ŭ rukach Aleksieja Michaiłowiča — byli ŭžo: Witebsk, Mohiloŭ, Miensk, Koŭna, Harodnia i Wilnia. Usiaho było ŭziato bolš za 200 haradoŭ, miasteček i zamkoŭ. Zdabyŭšy Wilniu i čaść litoŭskich ziamiel, car Aleksiej Michajłowič pačaŭ pieršy z caroŭ Maskoŭskich nazywać sabie „всея Великія, Малыя и Бѣлыя Россіи Самадержца“.

Dalejšy pachod Maskoŭskaho wojska ŭ hłyb kraju zatrymali Šwedy, katoryje ŭ toj čas z druhoj starany napali na Polskuju Rečpospolituju. Dumka ab niezaležnaści „Litwy“ pry tahočasnaj ruinie Rečypospolitaj iznoŭ zaświtała ŭ hałowach mahnatoŭ i kniazioŭ „litoŭskich“. Kniaź Januš Radziwiłł z swaimi starońnikami uraili pieredać Litwu pad apieku šwedzkaho karala na tych samych warunkach, na jakich jana była złučena dahetul s Polščaj. Heta była apošniaja pamanka Biełaruska-litoŭskich ziamiel, kab wyłamacca z zaležnaści ad Polščy. Bolšaja častka tahočasnaj šlachty nie razumieła dumki kniazia Radziwiłła i dziela hetaho nie pajšła za im. Inšyje dumajuć,