sposabam my bačym u sprawie Unii dwa kirunki: adzin — wyšejšaho duchawienstwa, katoraje žadało niezaležnaści ad świeckaj ułaści, i druhi kirunak — nacionalny. Pieršy kirunak metaj swajej mieŭ bolš asabistuju karyść i hatoŭ byŭ na ŭsio; druhi stajaŭ na nacionalnym hruncie i, kali rabiŭ ustupki, to trebawaŭ i sabie ŭstupak, i starońniki hetaho kirunku damahalisia jaŭnaho saboru s prawam naležać da jaho ludziom świeckim. Sprawaj złučeńnia cerkwiej zajmalisia jezuity, i jany wybrali staranu bolš sabie padatnuju — wyšejšaje duchawienstwo, na katorym i pastanawili apiracca, prawodziačy ŭ žyćcio Uniju. Ale jezuity mocna pamylilisia, rachujučy na duchawienstwo, bo nacionalnaje samopačućcie žyło ŭ narodzie, i ŭwieś narod pajści za duchawienstwam nia moh, bo jano samo świedoma išło pad kamandu jezuitoŭ. Dyj i kniaź Konstancin Ostrožski, bačučy, što jezuity hladziać na Uniju nie jak na złučeńnie roŭnaho z roŭnym, stanuŭ proci Unii. Ostrožski, kali chacieŭ, to chacieŭ Unii, jak wiery hasudarstwienaj, nacionalnaj, i nia moh nikoli chacieć Unii, jak pierechodnaj tolki stupieni s prawasłaŭja na katalictwo. A jezuity za sprawami wiery nia bačyli nikoli sprawy nacionalnaj.
Bresckaja Unija 1596 hoda adbyłasia na sabrańni jak starońnikoŭ wyšejšaho duchawienstwa, tak i starońnikoŭ parcii Ostrožskaho. Ahulnaho saboru nie było, starońniki i praciŭniki Unii źbiralisia i radzilisia asobna. Ličba starońnikoŭ duchawienstwa była nie wialikaja, kali pryraŭnawać jaje da ličby asob, pryjechaŭšych na sabrańnie praciŭnikoŭ. Dyj na sabrańnie praciŭnikoŭ źjechałosia aprača duchoŭnych šmat asobaŭ z šlachty, deputatoŭ ad pawietoŭ i bractwoŭ. Sabrańnie starońnikoŭ Unii abwieściło źjednańnie cerkwiej; sabrańnie — ž praciŭnikoŭ nie pryznało hetaho źjednańnia dziela taho, što na źjednańnie cerkwiej narod nie dawaŭ swajej zhody, i niema pazwaleńnia konstantinopolskaho patryarcha. Abodwy sabory raźjechalisia, adłučyŭšy pierad hetym adzin druhoha ad cerkwy.
Mielecij Smotrycki.
Takim sposabam u łonie prawasłaŭnaj Ruskaj cerkwy wyjšło razdwajeńnie. Polski ŭrad stanuŭ na staranie unijatoŭ, pryznaŭšy ich predstawicielami prawasłaŭnaj cerkwy, i addaŭ unijatam ŭsio cerkoŭnaje dabro; ale u władyk unijackich mała było wiernych, i bolšaja čaść bahatych manastyroŭ stajała pustkaj. Tym časam prawasłaŭje, straciŭšy swaich mitropalitoŭ i biskupoŭ, pačynaje pry pomačy bractwoŭ kipučuju pracu pad praświetaj. Heta praca pastawiła
