bolš za ŭsio prynadžywali synoŭ ludziej bahatych i z značeńniem u hasudarstwie, kab paśla mieć jak najsilniejšych starońnikoŭ.
U hod Lublinskaj Unii było wysłano 5 čeławiek jezuitoŭ i ŭ Wilniu. Pryjechaŭšy ŭ Wilnu, jezuity pierš-na-pierš pastaralisia załažyć „kollehium“ — škołu dla maładziežy. Ale kalwinisty i luteranie mocna trymali ŭ swaich rukach tahočasnuju aświetu, dyk śpierša ŭ jezuickije škoły nichto nie chacieŭ iści; ało paźniej, jak tolki ŭdałosia sabrać pieršych 15 wučenikoŭ, sława jezuickaj škoły pačała chutka raści. Samymi silnymi praciŭnikami jezuitoŭ byli kalwinisty bo heta byli ŭsio ludzi wielmi wučonyje. Kab aśmiejać kalwinistoŭ, jezuity pačali rabić publičnyje predstaŭleńnia, časam nawat na rynkach; ŭ hetych predstaŭleńniach wywadzili na scenu luteranoŭ i kalwinistoŭ u samych śmiešnych abrazoch. Predstaŭleńnia mieli ahramadnaje značeńnie dla narodu. Na treci hod paśla pryjezdu ŭ Wilniu jezuity dastali ŭžo kaścioł św. Jana. Na adbudawańnie hetaho kaścioła jany pałažyli šmat hrošej, zawiali pieknuju muzyku i dobry chor, dziela hetaho narod usio bolšymi i bolšymi hramadami pačaŭ, chadzić da jezuickaho kaścioła i słuchać ichnije kazańni. Takim sposabam jezuity pamału rasšyrali swaje ŭpływy na narod; čysło reformatoŭ hod ad hodu pamienšałosia. Nie prajšło i piaci hod ad pryjezdu jezuitoŭ u Wilniu, jak jany ŭ adnej Wilni patrapili ŭžo nawiarnuć na katalictwo kala 6 tysiačaŭ čeławiek, i pamiž imi kolki znatnych biełaruskich rodoŭ: Chodkiewičoŭ, Radziwiłłoŭ, Sapiehoŭ i druhich.
Wychodzić, što rasšyreńniu katalictwa ŭ Biełarusi pamima woli šmat pamoh reformacki ruch. Biełaruskije kniazi i bajary z daŭnych časoŭ naležyli da prawasłaŭnaj wiery, — na hruncie hetaj wiery praz doŭhije stalećcia złažylisia ŭžo abyčai i zwyčai, złažyłasia ŭschodnie-hreckaja tradycija, bo z Hrecii ŭ Ruś išła prawasłaŭnaja wiera. Ruch reformacki — heta była cełaja rewolucija ŭ žyćci Biełarusi, jon zrušyŭ z miejsca ŭsie dumki, ŭsie zwyčai i tradycii narodu, ale byŭ lišnie suchi i, možna skazać, lišnie apiraŭsia na adnym tolki rozumie ludzkim, kab moh zdawolić ludziej sławianskaho plemieni, katoryje, majučy bujnuju fantazyju, žadajuć i ad wiery tajomstwa i blesku. Zrušenyje z adwiečnych swaich tradycij, biełaruskije bajary šukali nowaj apory. Pamiež roznymi wierami išło zmahańnie na žyćcio i na śmierć — pabieda naležała da silniejšaho. Jezuity akazalisia silniejšaj staranoj, i jany pieremahali inšych.
