Старонка:Karotkaja historyja Biełarusi (1910).pdf/52

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Karol Stefan Batory.


Karol Stefan Batory.

Praz try hady paśla złučeńnia Litoŭska-Ruskaho hasudarstwa s Polščaj Žygimont-Aŭhust pamior. Paśla śmierci Žygimonta-Aŭhusta nie astałosia zusim patomstwa. Dziela hetaho šlachta pastanawiła wybrać sabie karala i pry hetym razdzieliłasia na kolki parcij. Adna z litoŭska-ruskich parcij chacieła wybrać na pasad Fiodara, syna maskoŭskaho cara, Joana Hroznaho. Hłaŭnym starońnikam Fiodara Ioanowiča byŭ Hlebowič, Kaštelan Mienski; hłaŭnym praciŭnikam byŭ Jan Chodkiewič, katory mieŭ hramadnaje značeńnie ŭ hasudarstwie. A ješče bolšymi praciŭnikami byli tyje z bajar, katoryje uciakli z Maskoŭskaho kniažstwa dziela roznych źwierstw Joana: kniaź Kurbski, Ciecieryn, Saryhozin i dr. Jany šyryli błahije wiestki ab Joanie i nawodzili strach na ŭsich, raskazywajučy roznyje tyranstwa Joana Hroznaho. Fiodor byŭ wiadomy s swajho słabaho charakteru. Ale Joan nia zhodziŭsia puścić jaho ŭ Polšču, bo chacieŭ sam być wybranym na polskaho karala. Tady šlachta na sejmie wybrała Stefana Batoraho (1576 h). Wiadomaja reč, što pamiž Joanam i Batorym pry takich warunkach zhody być nie mahło; abiedźwie starany pryhataŭlalisia da wajny. Joan budawaŭ krepaści pry woziery Uświatach u tym miejscy, hdzie reka Ułła ŭliwajecca ŭ Dźwinu, a tak sama ŭ Połackim i Lepelskim pawietach pabudawaŭ krepaści Kapiec i Sokał. U toj samy čas Batory pytaŭsia ŭ šlachty na Waršaŭskim sejmie ab wajnie z Maskwoj. Sejm pastanawiŭ wajnu. Batory listam pawiedamiŭ Joana ab wajnie i adnačaśnie prykazaŭ wajskam swaim źbiracca ŭ Świr, kudy i sam pryjechaŭ u pačatku 1579 hodu. Tut jon doŭha nadumywaŭsia, kudy pajści: na Pskoŭ, ci na Połack? Połack byŭ dobra ŭmacawany, i jaho było