Старонка:Karotkaja historyja Biełarusi (1910).pdf/106

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Str. 22. Na hetaj stranicy adbity źnimak druhoj Litoŭskaj kroniki; hetu kroniku pisaŭ manach Awraamka ŭ 1495 hadu. Kronika znachodzicca ŭ Wilenskaj publičnaj bibliotecy (440 b.).

Str. 26. Stranica z biełaruskaho psałtyra XVI wieka. Psałtyr hety znachodzicca ŭ Maskwie ŭ Rumiancaŭskim muza (M Z:

Str. 25. Kn. Kazimir Jahajłowič, syn Jahajły i Sofii, kniažny Holšanskaj (druhoj žonki). Z 1440 da 1447 hodu byŭ jon wialikim kniaziem „Litoŭskim“, a z 1447 da 1492 hodu byŭ razam i karalom polskim. Z zwyčajoŭ jaho kniazia hože prykmiecić, što jon lubiŭ prostuju biełaruskuju adziežu, ŭ jakoj zaŭsiody chadziŭ.

Str. 29. Ruiny zamka ŭ Miry. Mir pabudawawy na rečce Mironcy. Zamak wiadomy z XVI stalećcia. Zamak wielmi cikawy dziela swajej hotyckaj architektury i hramadnaj wieličyni. Najdaŭniejšyje wołodziecieli zamka — Illiničy, a paśla joje pierejšoŭ da rodu Nieświskich Radziwiłłoŭ. Ŭ Miry była daŭniej stalica cyhanskaho karala. Apošnim cyhanskim karalom byŭ Marcinkiewič, dzied biełaruskaho paety katory pamior u 1790 hadu.

Str. 35. Dawidharadok. Dawidharadok lažyć nad rekoj Horyńju i naležyć da wielmi starych sialib Biełaruskaho kraju. Kaliści ŭwieś hety kraj byŭ wielmi ludny i bahaty i mieŭ šmat haradoŭ. Letapisi nie ŭspaminajuć nazwańnioŭ hetych haradoŭ pa asobku, ale hurtam nawywajuć „pohorynskije harady“. Jość skaz, bytcam załoženy jon byŭ Dawidam, kniaziem turoŭskim. Ŭ XVI wieku Dawidharadok naležaŭ da Pinskaho kniažstwa.

Str. 36. Kniaź Žyhimont II. U Polščy jaho nazywajuć pieršym, ale, jak kniaź litoŭski, jon Žyhimont II, — pieršy Žyhimont byŭ brat Jahajły. Karalewaŭ jon z 1506 da 1548 hodu. Pry hetym kniaziu i razam karalu polskim šlachta za prykładam Niemieččyny i Polščy pačała zawadzić u nas panščynu: śpierša nałažyli pawinnaść rabić adzin dzień u tydzień na pana. Raniej panščyny sielanie nia znał i nikomu nie pawinny byli pradawać darma; mieli jany swaje sudy, swaich starcoŭ; u kaznu płacili tolki padatak. (Hłčdzi: Довнаръ-Запольскій, — «Очеркі по організаціі Литовскаго государства при Ягеллонахъ»).

Str. 40. Kn. Žyhimont-Aŭhust III. Byŭ jon karalom z 1548 da 1572 hodu. Na im i skončyŭsia rod Jahajłowičoŭ.

Str. 43. Adrywak Litoŭskaho statuta 1558 hodu. Statut hety byŭ napisany asobnaj kamisijej pad kirunkam Wialikaho Litoŭskaho kanćlera Lwa Sapiehi. Pisany jon biełaruskaj mowaj i wydany ŭ