Jon pieršy pačaŭ pisać čystaj biełaruskaj mowaj, i ŭ hetym jaho wialikaja zasłuha, hetym jon sabie prydbaŭ biezśmiertnaje imia ŭ biełaruskaj literatury. Adnu z ṕjes, katoruju napisaŭ Marcinkiewič pa biełarusku, u piaćdziesiatych hadach ihrali ŭ mienskim teatry; hieta była „Sielanka“, kamedzija ŭ 2 źjawach. (Wydana ŭ Wilni ŭ 1846 hadu. Muzyku napisaŭ da jaje Moniuško). Aprača hetaho apisaŭ jon „Hapon“, „Wiečarnicy“, „Kupałłu“, „Ščyroŭskije dažynki“ i pierekłaŭ s polskaho „Pana Tadeuša“. U hetym časie aprača Marcinkiewiča pisali pa biełarusku Dareŭski-Weryha, Barščeŭski, Syrokomla (Kondratowič), K. Bujnicki, W. Korotynskij i dr. Ale hołas usich hetych piśmieńnikoŭ nia byŭ hołasam narodu, dziela hetaho, aprača tworoŭ Marcinkiewiča, twory druhich piśmieńnikoŭ stanowiać wialikuju redkaść i zusim niewiadomy šyrejšamu hramadzianstwu.
Praŭdziwym narodnym pieśniarom-poetam byŭ F. Bohušewič. Žyŭ jon u časie najbolšaho zacišša ŭ hramadzianskim žyćci, adnak nie paddaŭsia ahulnamu nastroju i staraŭsia budzić swoj narod, zaklikajučy haračym słowam „nie zamierci“. Drukawać tady ŭ Rasiei biełaruskich knižok nielha było, dyk aŭtor „Biełaruskuju Dudku“ swaju drukawaŭ zahranicaj. Padnimaŭ jon u swaich wieršach, zdawałosia, takije prostyje, takije štodziennyje rečy, ale temy jaho byli toj žywoj ranaj, katoraja baleła biełarusa, jak bahataho tak i biednaho; dziela hetaho twory Bohušewiča ŭ tysiačach pierepisanych ehzemplaroŭ razychodzilisia pa ŭsiej Biełarusi, i ciapier niema takoha kutka ŭ našym kraju, hdzie-b nia znali jaho wieršoŭ, jak: „Chreźbiny Maciuka“, „U sudzie“ i inšyje. S knižok, wydanych Bohušewičem, najbolšuju popularnaść maje „Biełaruskaja Dudka“, katoraja wytrymała dwa wydańnia zahranicaj i adno ŭ Rasiei; za joj idzie „Smyk biełaruski“, „Skrypačka“ i „Tralalonačka“.
Fr. Bohušewič — heta pieršy artysta biełaruskaho słowa; druhi paśla jaho pieśniar artystyčnaho pakroju — heta Janka Łučyna (Niesłuchoŭski). S tworoŭ jaho wyšła niewialičkaja knižačka „Wiazanka“. Hetyje dwa pieśniary: Fr. Bohušewič i Niesłuchoŭski, kładuć užo mocny fundament dla dalejšaho raźwićcia biełaruskaj literatury.
Tak mała-pamału pačaŭ razrastacca biełaruski nacionalny ruch. U 70 hadach minułaho stalećcia pačynajuć drukawacca zahranicaj
