Biełaruskije socialistyčnyje knižki ŭ Šwejcarji i Anhlii. U 80 hadach užo ŭ bolšych haradoch, hdzie jość uniwersytety, pačynajuć orhanizawacca biełaruskije studenckije hramady, jak, naprykład, u Piecierburzie, Maskwie, Charkowie, Ryzie. Maskoŭski hurtok ŭ 80 hadach wydaŭ nawat knižečku „Syhnał“, pierekład z rasiejskaho (Garšyna). U 90 hadach robiacca proby stwaryć popularnuju literaturu dla naroda. Ale zapraŭdny biełaruski ruch pačynajecca tolki s 1903—4 hadoŭ, kali jakby nowy wiecier pawiejaŭ nad Rasiejej i nawiewaŭ luboŭ da narodu, jaho žyćcia, a u biełarusoŭ i da jaho historyi, mowy. I woś spamiež biełarusoŭ studentoŭ u Piecierburzie spačatku adzinokije ludzi pačali uwichacca, kab wydawać hazetku. Hazety wydawać lehalna nie było zmohi, dyk wypuskali dwa razy na hod „Kaladnuju“ i „Wielikodnuju pisanku“, katoraja, chacia spraŭdzi nie mahła zdawolić duchoŭnyeh patreb ani hramadzianstwa, ani maładziežy, ale dawała, klič, „što žywie Biełaruś“, źbirała kala siabie ludziej, katoryje spasobilisia da zmahańnia za swajo niezaležnaje kulturnaje žyćcio, budziła luboŭ da rodnaho słowa, rodnaho zahnanaho narodu. I kali ŭ 1905 h. pazwoleno było wydawać hazetu, da raboty prystupiła adrazu hramada świadomych ludziej, kab zmahacca za nacionalnuju budučynu i nacionalnuju kulturu s ćwiordaj wieraj, što 8 miljonny biełaruski narod pračniecca z wiekawiečnaho snu i sam pojdzie za kulturnaj dabyčaj, sam zbuduje sabie lepšuju dolu i nie jak zahnany pasynak, ale jak roŭny i rodny brat zasiadzie kaliś u siamji sławianskaj.
