dobnyje światy nie abyjšlisia biez Barščeŭskaho, katoraho usie achwotnie prasili. Nie było kirmašu, na katory by Barščeŭskaho nie paciahnuli. Usia zaściankowaja šlachta lubiła Barščeŭskaho za miły, wiasioły charakter i za wieršyki, katoryje jon składaŭ pry kožnaj pieršaj lepšaj nahodzie. Šlachta heta, ličučy siabie palakami, hawaryła pamiž saboj bolš pa biełarusku čym pa polsku. Ab hetym świedčyć i Cečot[1] i Rypiński[2]. Papularnaść tworoŭ Mańkouskaho, Barščeŭskaho i druhich pakazywaje jasna, što hetyje twory byli patrebny, što jany wielmi cikawili ŭsich i jak možem bačyć u etnohrafičnych zbornikach, uwajšli ŭ narod i zrabilisia čysta narodnymi tworami. Pieršym biełaruskim wieršam Barščeŭskaho była piesienka: Ach, čymže twaja, dziewańka, hałoŭka zaniata. Wieršyk hety napisaŭ Barščeŭski u 1809 hadu zakachaŭšysia ŭ pannačku Maksimowičoŭnu. Kali Barščeŭski napisaŭ hety wieršyk, peŭnie i nia dumaŭ, što jon zrobicca tak papularnym i pierachodziačy z wust da wust, zachawajecca doŭha ŭ pamiaci ludziej. Čym skončyłasia jaho luboŭ da panny Maksimowičoŭny — nima wiedama. Musi być ludzi i čas źmianili ŭsio. U 1812 hadu bačyŭ Barščeŭski wialikuju wajnu z Napoleonam i barbu mužykoŭ pa lasoch z uciekajučymi francuzami. Woś pad upływam hetych zdareńnioŭ napisaŭ Barščeŭski wierš: Rabunki mužykoŭ. Wierš hety razyjšoŭsia ŭ spiskach pa cełaj Biełarusi.
Skončyŭšy škoły u Połacku maniŭsia Barščeŭski pajechać da uniwersytetu ŭ Wilni. Ni majučy možnaści zrabić heta, Barščeŭski pačaŭ pracawać jak damowy wučyciel u bahatych damach. Sabraŭšy trochi hrošy pajechaŭ Barščeŭski da Piecierburha. Napatkaŭšy tamaka znajomych, praz ich dastaŭ miejsce u marskim wiedomstwie, dzie pačaŭ słužyć. Ale miejsce heta pakinuŭ chutka i pačaŭ iznoŭ wučycielskuju pracu. Praca heta dała Barščeŭskamu niejkuju materjalnuju niezaležnaść.
U Piecierburzie paznajomiŭsia Barščeŭski z Mickiewičem, a paśla i z Šewčenkaj. Znajomaści hetyje mieli wialiki ŭpłyŭ na literaturnuju tworčaść Barščeŭskaho. Barščeŭski hurtuje kala siabie ŭ 1840 hadu maładziež i pačynaje. wydawać ročniki-almanachi. Almanach Barščeŭskaho «Niezabudka» wychadziŭ ad 1840 da 1844 hoda. Wyjšło hetaho 4 tomy. Almanachi hetyje krytyka pryniała wielmi prychilna. Najwažniejšaj pracaj Barščeŭskaho jość «Šlachcic—Zawalnia czyli Białoruś w fantastycznych opowiadaniach». (Petersburg 1844—1846). U pieradmowie hetaj knižki šmat cikawaho ab biełaruskaj literatury napisaŭ Romuald Podbereski. Knižka heta składajecca z samych narodnych biełaruskich apawiedańnioŭ i lehiend, katoryje sabiraŭ Barščeŭski praz ŭsio swajo žyćcio. Krytyka da samaj knižki adniesłasia nadta prychilna[3], pieradmowu Padbereskaho adnak mocna zhudziła za
- ↑ Piosenki wieśniacze z nad Niemna i Dźwiny. Wilno 1846 str. V.
- ↑ Białoruś. Paryž 1840, str. 112, 202.
- ↑ Biblioteka Warszawska 1844, tom I, str. 229-231.