Старонка:Jak prawilna pisać pa biełarusku.pdf/6

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Mnie sonce aślapiło wočy. Žebrak prosić chleba, dy prośba nie pamahajeć. Kaśba pačałasia, skasi i ty swoj łuh. Sieno kosiać u letku. Ślimak ślizki. Sionieka ślizhawica. Świet Božy Šyroki. Ślapy dzied.

ź — zi:

hroźba — hrozić

leź — lezie

złaź — złazić.

Ślina bywaje zaraźliwaja. Zimoju źwiery chawajucca ŭ nory. Zorki zichaciać na niebi. Nichaj jon uzlezie na drewo. Biełaruś maja, ziemla rodnaja! U źwiaryncy jość roznyje źwiery. Drewy zazielanieli. Jaho hołas źwinić, jak zwanoček.

9. L pišecca i na kancy słoŭ i składoŭ, i pierad hałosnymi. Miž l i hałosnymi zykami nikoli nie ŭstaŭlajecca i: lalka, les, lipa, lubić, los.

Paśla I nikoli nia pišecca y.

Ad licha cicha. Lasun žywieć u lesi. Lod pływie pa wadzie. U letku lodu trudna znajści. Ludzi pawinny lubić bližnich. Lažy cicha. Lipy zaćwili. U maroz ličać łysych. Lohkaho chleba na świeci nima. Woŭk — heta luty źwier. Pa-nad lesam pływuć lohkije chmarki. Lawonicha — biełaruski taniec.

10. Ŭ pišecca tady, kali pierad im, choćby i ŭ papiarednim słowie, staić hałosny zyk: byŭ, daŭ, woŭk; była ŭ chaci; jana ŭžo ŭlezła ua drewo.

Paśla suhałosnych, poŭhałosnych i na pačatku hutarki ci skazu (paśla kropki) ŭ nia pišecca: byŭ u chaci; jon užo pamier; daj ukusić chleba.

Hetak sama nielha pisać ŭ u pačatku słowa ci pierad słowam, kali dalej iduć dwa ci bolej suhałosnych: jana była u strachu; dzicia uzlezło na stoł. Pry hetym treba pamiatać, što ch, dž, dz, dź — heta adzinočnyje zyki, choć


pišucca dźwiema literami: była ŭ chaci; adna ŭ dzieda ŭnučka.

Dyktoŭka:

Poŭna krasaček u lesi. Dzieci pajšli ŭ les. «Kumka, padwiazi!» — prasiŭ woŭk lisicu, a ŭrešci i ŭwieś uwaliŭsia ŭ sani. I astaŭsia woŭk pry pałamanych saniach. Zirk u wadu: a ŭ wadzie cień moj. Ja tut užo daŭno ždu ciabie. Trapiŭ razumny na mudraho. Śmierć uzławaŭšysia ŭlezła d chatu praz komin. Suk złamaŭsia, i parabak zwaliŭsia na ziamlu. Zajac skočyŭ, što duchu, i ŭciok žywy. Ty ŭžo stary. Jon nie padumaŭ, što rabiŭ. Sinička zabłutałasia ŭ siłok. Dzieci kapalisia u śniehu. Zdybaŭ Ieŭ zajca i chacieŭ jaho zjeści. Woŭk nie ahladzieŭsia, jak začapiŭsia i ŭlez u nastaŭlenuju sietku. Družny, dzietki, budźma u zhodzi, ci ŭ niadoli, ci u prychodzi. Złučemosia u šnur, jak husi, na dabro ŭsiej Biełarusi. Ja išoŭ pa darozi i ŭčuŭ kryk. Pahladzieŭ i ŭbačyŭ, što pa poli biahuć dwa woŭki.

11. W pišecca tolki pierad hałosnymi. Kali pry zmieni słowa paśla w nima hałosnaho, dyk zamiest w pišem ŭ: ława — łaŭka, słowo — słoŭ.

Zmianić hetyje słowy tak, kab zamiest w było ŭ: trawa, sawa, napiewy, drewo, rukawy, hrywa, haława.

12. Kali padrad stajać dwa suhałosnyje. dyk kab paznać, što pisać, treba zmianić słowo tak, kab paśla niewyraznaho suhałosnaho stajaŭ-by hałosny zyk. Toje-ž na kancy słoŭ.

b — p. Zmianić nižej pisanyje słowy tak, kab było jasna čuwać, b, ci p:

dub, zub, rybka, šapka, šybka, mapka, hubka, skrypka, łapka, chleb, hryb, hołub, hałubka, žołab.

Dyktoŭka:

Daj mnie małuju mapku. Zatrubi u trubku. Zasyp hetu jamu. Balić zub. Zławiŭ małuju rybku. Ciapier chleb dorah. Kot admaroziŭ łapku. Hdzie ty dzieŭ šapku. Nasyp aŭsa ŭ žołab.