sutnaśai adradžeńnia, tak i metody, sposaby da jaho viadučyja ŭžo nie adnolkavyja, a roznyja. U pracy biełaruskich adradžencaŭ pieršych piaci hadoŭ XX st. ŭžo pajaŭlajucca dva kirunki: evalucyjny — kirunak, što bolš spadziavajecca zrabić dabra dla Biełaruskaha narodu pradusim darohaj kulturnaj, tvorčaj pracy i revalucyjny — kirunak, što bolšuju maje vieru ŭ siłu vonkavuju, u revalucyju.
Ale mylaŭsia-b toj, chto-b hetyja dva roznyja taktyčna i ideolohična biełaruskija kirunki razumieŭ pa sučasnamu, jak kirunki, majučyja svaje asobnyja prahramy i svaje asobnyja masavyja arhanizacyi, źviazanyja svaimi ŭłasnymi asobnymi statutami. Nie. Heta byli nievialičkija hrupki ludziej, jakija, praŭda, adčuvali miž saboj roźnicy ŭ razumieńni biełaruskaj spravy, ale heta razumień nie było prynamsi da 1905 h., čysta teoretyčnaje i pieravažna taktyčnaje. Treba viedać, što ŭsim tady Biełarusam išło pradusim ab toje, kab na niekaha apiorcisia, kab znajści siakich-takich sajuźnikaŭ, prychilnikaŭ, spahadčykaŭ, bo-ž sami byli vielmi słabyja, jak ludźmi, tak i hrašmi. Dyk voś, zrabiŭšy choć teoretyčny padzieł ideolohičny, pieršyja dziejačy biełaruskjja, lahčej mahli znajści sabie aporu ŭ palakoŭ, rasiejcaŭ, ukraincaŭ, litoucaŭ, bo mahli hetaj apory šukać u adpaviednych hramadzkich i palityčnych hrupach uspomnienych narodaŭ, jak levych, tak i pravych.
Słovam, padzieł ideolohičny pieršych biełaruskich dziejačoŭ — heta heta chutčej padzieł rolaŭ, padzieł pracy. I tak jano było sapraŭdy.
Vobak z "Bieł. Revalucyjnaj Hramadoj", jakaja paŭstavała ŭ Pieciarburzie i ŭ Miensku ŭ 1902 h. i ŭ 1903 hodzie była nazvana "Bieł. Sacyjalistyčnaj Hramadoj", jakaja nia mieła jašče pisanaj prahramy i ŭ jakuju śpiarša ŭvachodzili niamnohija adzin-
