ki biełaruskich adradžencaŭ, ― isnavała takaja-ž biełaruskaja hrupa ŭžo, tak-ža nia majučaja ani apracavanaj na papiery prahramy, ani statutu, katalickaja, jadro jakoj miaściłasia ŭ Kat. Duch. Akad. ŭ Pieciarburzie, u skład jakoha ŭvachodzili tak-ža niamnohija i tak-ža sposabam śpiarša nie arhanizavanym biełaruskija studenty hetaj Akademii.
I voś-ža dla hetych abudvych kirunkaŭ biełaruskim drukavanym słovam, jakoje niesła biełaruskuju narodnuju śviedamaść u narod, była taja-ž "Dudka" i "Smyk" Fr. Bahuševiča. Adznakaj-ža roznicy ideolohičnaj hetych kirunkach było toje, što aprača supolna i adnolkava cenienaj "Dudki" i "Smyka", sacyjalisty pašyrali ŭ narodzie revalucyjnyja, u duchu sacyjalistyčnym adozvy i knižycy, a kataliki biełaruskija knižycy źmiestu relihijnaha, z abudžańniem narodnaj śviedamaści, umacniajučy ŭ narodzie chryścijanskuju navuku i jaje etyku, jak padstavy ŭsiakaha adradžeńnia.
I što dziuna, — što pradstaŭniki hetych u teoryi sapraŭdy roznych kirunkaŭ, u praktycy hetyja roznicy davali ŭzajemna adčuć nianadta. Žyli dziŭna zhodna i adzinadušna. Niekatoryja z ich, jak ubačym nižej, pracavali ŭ pieramiešku i adnačasna byli i hramadzistymi i katalikami.
§ 3. — I "sacyjalisty" i „kataliki".
Pieraličajem tut dla prykładu niekalkich biełaruskich dziejačoŭ i piśmieńnikaŭ z pačatku našaha XX st., kab vykazać, jak sapraŭdy mała miž saboj čym roźnilisia ŭ pracy i ŭ dumkach pradstaŭniki ŭspomnienych dvuch kirunkaŭ.
Pradusim niekalki ŭvah ab sacyjaliźmie "hramadaŭcaŭ". Sprava ŭ tym, što bolšaść henych "sa-
