kim čynam u vačach ohułu z partyi čysta palityčnaj stałasia jana partyjaj katalickaj.
Hetyja dva prykłady z žyćcia katalickich hramadzianstvaŭ skrapili ŭ katalickich sacyjalohaŭ tezu, ciapier ahulna pryniatuju, što katalickaja partyja z jakoj-niebudź točna aznačanaj palityčnaj prahramaj: jość supiarečnaść sama ŭ sabie. I spraviadliva: kožnamu kataliku volna naležyć da jakoj-niebudź partyjna-palityčnaj hrupy, jakoj prahrama nia jość supiarečnaj katalickaj viery i etycy. Voś-ža katalik moža być manarchistam, kanservatystam, demakratam, pryncypijalistam ci ŭhadoŭcam, a navat, u niekatorych vyniatkavych abstavinach, ekstremistam.[1]
Navat takija pryncypy Katalickaha Kaścioła, jak pasłuchmianaść zakonam i śvieckaj ci duchoŭnaj uładzie, jość teoretyčna akružany takimi ŭmovami i zaściarohami, što u praktycy možna znajści ŭ mnohich dziaržavach ci mała zakonaŭ, jakija nia susim abaviazvajuć katalikoŭ i jość niamała vypadkaŭ, u jakich jany henych zakonaŭ nie kaniečnie abaviazany słuchać. Naprociŭ, nia vyklučajucca vypadki, u katorych kataliki mohuć henym zakonam i henym uładam pracivicca. Znača, navat toje, što nazyvajem lehalnaściaj, nia ŭsio naleža da tych pryncypaŭ, jakija biazumoŭna i ŭsiudy abaviazvajuć katalikoŭ.[2]
Toje-ž samaje, što J.E. Mitrapalit A. Šeptycki skazaŭ ab Katalictvie, treba skazać i ab Pravasłaŭi. Palityčnaja partyja, što siabie zavie chryścijanskaj, — katalickaj ci pravasłaŭnaj, faktyčna takoj nia moža być. Chryścijanskaść takim čynam u BChD, jak
