Старонка:Bielaruski-chryscijanski-ruch-histarycny-narys.pdf/16

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка была вычытаная

bo-ž Vialikaje Kniaźstva Litoŭskaje, a z im i naš narod, jak palityčna, tak i kulturna žyło žyćciom zachodniaj Eŭropy i pieravažna adtul čerpała siłu i ŭzory dla svajej kultury. Asabliva silna hetyja ŭpłyvy Zachadu zaznačylisia na Biełarusi ŭ XV st., pasla ŭpadku Bizantyjskaj Imperyi i paśla asłableńnia jaje kultury. Rašučym punktam hetaha ŭpadku ličycca hod 1453, hod zavajavannia Bizancii turkami.

U XVI i pač. XVII st. paśla spałučeńnia Vialik. Kn. Lit. z Polščaj (Lublinskaja Unija 1569), u Biełarusi pačynajecca polščańnie vyšejšych słajoŭ hramadzianstva i ŭ kancy XVII st. za hetym idzie zaniapad biełaruskaj kultury.

U 1696 h., dziakujučy kulturnaj polskaj pieravazie i palityčnamu nacisku, byŭ vydany zakon, bielaruskuju (i ukrainskuju) movu ŭ žyćci hramadzkapalityčnym, zamianiajučy na movu polskuju.

Ale i ŭ hety čas, u čas biełaruskaha kulturnaha zaniapadu, praz uvieś viek XVII i dalej, biełaruskaść trymałasia, pieravažna pry unijackaj Carkvie. Biełaruskaje unijackaje duchavienstva ŭžyvała bielaruskaj movy pa škołach i cerkvach, a tak-ža pisała i vydavala drukam biełaruskija knižki. Tak napr. Vilenskaja unijackaja kanhrehacyja 1636 h. na svajej 15 sesii pastanaviła, kab manachi havaryli kazanni pabiełarusku.[1] Unijackaja Carkva na Biełarusi była svajho rodu Carkvoj narodnaj biełaruskaj.[2] Polonizacyja adnak išła napierad i rabila ŭ Biełaruskim narodzie vialikaje kulturnaje spustašennie.

Kali ŭrešcie ŭ kancy XVIII st., usia Biełaruś apynułasia pad Rasiejaj, jana była ŭžo silna spolš-

  1. М. Гарэцкі - Гісторыя Беларускай літаратуры. Вільня, бач. 45.
  2. "Sprawy Narodowościowe", № 2-3, 1933, (art.: Problem Unijny i rozwój obrządku wschodnio-słowiańskiego w Polsce) bač. 170.