Старонка:Bielaruski-chryscijanski-ruch-histarycny-narys.pdf/15

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка была вычытаная
RAZDZIEŁ I.

Vytoki biełaruskaha nacyjanalnaha adradžeńnia i chryścijanstva.
(XIX stahodździe).

§ 1. - Spadčyna minuŭščyny i pavarot da jaje.

Biełaruski narod, staŭšysia narodam užo ŭ XIII-XIV st. i abjadnaŭšysia z Litvoj, davoli chutka išoŭ pa histaryčnaj darozie svajho raźvicia. Supolnaja biełaruska-litoŭskaja (i ukrainskaja) dziaržava raźwićciu hetamu spryjała, jak nia treba lepš. Za časaŭ hetaha histaryčnaha abjadnańnia narodaŭ našaha kraju ahułam, a pradusim u XVI st., biełaruski narod mieŭ užo sapraŭdy vysokuju kulturu. Kultura heta śpiarša mieła charaktar chryścijanska-bizantyjski, a paśla złučeńnia Biełarusi z Litvoj (XIV st.), pačała nabirać adznakaŭ chryścijanska-zachodnickich katalickich. Sapraŭdy, u hetym časie ŭžo jaŭna vidać upłyvy na Biełaruś zachodniaj kultury, jak humanizmu,[1] a tak-ža i ŭpłyvy katalictva,

  1. humanizm (ad łacinskaha - humanus: ludzki, čałaviečy) — kirunak myślovy, jaki paŭstaŭ u XIV st., a najbolš raźvivaŭsia ŭ XVI st. u Italii, dziakujučy adradžeńniu mastactva, litaratury i navuki staradaŭnaj rymskaj i hreckaj u prociŭvahu siaredniaviečnym: dohmatyzmu i scholastyzmu. Vydatnymi humanistymi byli tak-ža i papiežy (Mikałaj VI Pius II). Humanizm šmat u čym byŭ pryznany za dobry i Katalickim Kaściołam i takim čynam jak-by achryščany. U nas da vialikich humanistaŭ naleža dr. Fr. Skaryna, pierakładčyk Biblii.