čanaj. Spolščanyja byli vyšejšyja aśviečanyja klasy Biełaruskaha narodu, jak pany, tak i katalickaje duchavienstva i ŭžo nia tolki łacinskaha, ale i ŭschodniaha (unijaty) abradu. Palaki ŭ toj čas užo ličyli Biełarus polskim krajem, a narod biełaruski svajho rodu častkaj polskaha narodu. Rasiejcy im u hetym spačatku nie pieraškadžali, bo i sami ab nas dumali tak, jak Palaki. Rasiejskaja u toj čas ab Biełarusi navuka była ŭ pialonkach. U padzielenaj na častki Polšcy pačaŭ budzicca patryjatyzm i pačali śnicca jej sny ab novym uskrašeńni, ab słavie i mahutnaści u daŭniejšych hranicach. Z hetaj pryčyny ŭ Palakoŭ i da Biełarusi paŭstała vialikaje zacikaŭlennie. Polskaja palityka ŭ supałcy z polskaj navukaj pačali daśledavać i paznavać Biełaruś.
Hetym polskim dośledam Biełarusi aprača pryčyn praktyčnych, palityčnych, spryjaŭ tak-ža ramantyzm[1] jak modny ŭ XIX st. ŭva ŭsiej Eŭropie myślovy kirunak, jaki-miž inšymi svaimi asablivaściami, adznačaŭsia tak-ža zacikaŭleń niem minuŭščynaj i kulturaj roznych narodaŭ.
Zajmalisia dziakujučy hetym pryčynam dośledami Bełarusi pieravažna spolščanyja biełarusy, spolščanaja biełaruskaja drobraja šlachta.
I heta zrazumieła. Panavała tady nad biełaruskim narodam panščyna, narod byŭ ciomny i paniavoleny. Vyšejšyja klasy, bujnaja šlachta była spolščanaja i narodu adrakłasia. Blizka da narodu
- ↑ Ramantyzm―kirunak ludzkoj dumki, jaki pajaviŭsia u pač. XIX st., jak pratest prociŭ klasycyzmu (lišni kult hreka-rymskaj kultury). Kłaŭ nacisk na asabovaść čałavieka, na čućcio i vyabražennie, zvaročvaŭsia da minuŭščyny narodaŭ, da siaredniaviečča, da chryścijanstva. Ramantyzm abymaŭ usie prajavy ducha ludzkoha, a znača i navuku, pradusim historyju i filozofiju. Ramantyzm razvivaŭsia pradusim u Francyi, Niamieččynie, Polščy.
