časapis "Дзянніца". Hety časapis vychodziŭ hraždankaj. Śpiarša charaktar jaho mieŭsia być bolš-mienš padobny da "Švietača", tolki z asablivym nachiłam da Biełarusaŭ pravasłaŭnych. Adnak stałasia inakš. Redaktarstva hetaha časapisu abniaŭ viedamy biełaruski praletarski paet, marksyst, Ciška Hartny (Žyłunovič), jaki pavoli i časapis pakiravaŭ na darohu, adpaviadajučuju jaho pahladam. I tak napr. moj artykuł, zdajecca ŭ pieršym, ci prynamsi z pieršych numагой, Дзянніцы", byŭ redaktaram mocna padpraŭleny ŭ patrebnym jamu duchu. Vychodziła "Дзянніца", zdajecca, i padčas revalucyi i paśla jaje, u 1917-1920 h. u Maskvie, ale ŭžo ŭ duchu vyrazna kamunistyčnym.
U Pieciarburzie pad toj čas było mnoha Biełarusaŭ uciekačoŭ, dziela pomačy jakim było stvorana adumysłovaje T-va, u jakim z katalikoŭ Biełarusaŭ najbolš adznačylisia svajej pracaj: praf. Epimach-Šypiła, ks. ks. Chviećka i Budźka, inž. Dubiejkaŭski, Adv. Budźka i inš.
Byŭ u hetym časie tak-ža siaki-taki biełaruski asiarodak i na ziemlach biełaruskich — u centry Biełarusi, u Miensku. U hetym asiarodku na nivie narodnaj pracy pryjmali tak-ža vydatnaje ŭčaście i Biełarusy kataliki, užo vobak z svaimi bratami pravasłaŭnymi.
U Miensku było tady ahułam nia mnoha dziejačoŭ. Dauniejšyja biełaruskija dziejačy byli abo na froncie, abo ŭ hłybini Rasiei. U Miensku byli tady: Lavicki, Paŭłovič, ks. Astramovič (A. Ziaziula) i jašče niekalki dziejačoŭ. Paśla pakazalisia na mienskim haryzoncie Bahdanovič, Smolič, Zajac, Alaksiuk Ziemkievič, tak što novy 1917 hod jany spatkali ŭžo (na Zacharaŭskaj 18, dzie byŭ jak-by zborny punkt) ŭ davoli vialikaj siamiejcy. Havaryli pramovy, ukła-
