demikaŭ. Žyła tak-ža tady ŭ Pieciarburzie biełaruskaja adradženskaja dumka i siarod studentaŭ śvieckich, kiraŭnictva jakoj uznoŭ tyki naležyła pieravažna da studentaŭ katalikoŭ.
I treba adznačyć, što biełaruski hety ruch u pieciarburzie ŭściaž rabiŭ postupy i razvivaŭsia. U 1916 h. u kastryčniku, u tym-ža Pieciarburzie pačaŭ vychodzić "śvietač" na 8 bačynach bolšaj vaśmiorki, łacinkaj. časapis hety arhanizavali, redahavali i vydavali Biełarusy kataliki ahułam, z vydatnym učaściem duchoŭnych akademikaŭ. U časapisie hetym pracavali: ja, tahdy student Duch. Akademii i śvieža skončyūšy akademiju ks. L. Chviecka, a z pastarońnich: paet Andrej Ziaziula (ks. A. Astramovič) i śviecki Biełarus Advardy Budźka.
Skolki ŭsich numaroŭ vyjšła "Švietača" — ustalić mnie napeŭna nie ŭdałosia. Ja pomniu ich šeść. Hety numar šosty vyjšaŭ z dataj 23.XII.1916 h. Viedaju, što časapis hety jašče vychodziŭ u 1917 h. da lutaha. Dalej na pieraškodzie była vostraja cenzura.
Kirunak "Svietařa" byŭ chryścijanski i biełaruska-narodny. "Svietač" budziŭ białaruski narod da chryścijanskaj i narodnaj śviedamaści. Dumki svaje redakcyja pravodziła duža aściarožna, bo vostraść cenzury była vialikaj i z joj treba było pavažna ličycca. Šyroka raźvivać biełaruskija dumki z boku palityčnaha nia było nijakaj mahčymaści. Navat słova "Biełaruś“ užyvać treba było ahladajučysia, prydajučy jamu prynamsi jakoje niavyraznaje značennie.
Aprača hetaha ksiandzy Biełarusy šmat dzie ŭ hetym časie ŭ Viciebščynie i Mahiloŭščynie karystalisia biełaruskaj movaj u kazańniach.
U tym ža Pieciarburzie, tak-ža ŭ kastryčniku 1916 h., vychodziŭ jašče adzin biełaruski tydniovy
