ty zabraŭ u svaje ruki ŭsiu biełaruskuju spravu. Jon aprača pomačy achviaram vajny, arhanizavaŭ tak-ža i biełaruskija škoły. Jašče ŭ 1915 h. dziakujučy zachadam K-tu Pomary paŭstali pieršyja lehalnyja biełaruskija škoły, jakich lik na ŭsiej akupacyi praz paru hadoŭ dachodziŭ bolš jak da dvuchsot.
15.X.1916 h. paŭstała tak-ža i Biełaruskaja Vučycielskaja Seminaryja ŭ Svisłačy, Vaŭkavyskaha pav., jakaja praisnavała da 15.XI.1918 h. Voś-ža dyrektaram hetaj seminaryi, a tak-ža i ahułam adnym z idejnych biełaruskich školnych rabotnikaŭ byŭ pradvajenny redaktar katalickaj hazety "Biełarus" uspaminany ŭžo ŭ hetaj pracy B. Pačopka.
Aprača B. Pačopki z idejnych katalikoŭ na nivie biełaruskaj aśviety pad niamieckaj akupacyjaj, vialikuju rol adyhrała Tekla Stanišeŭščynka.
2. Radziłasia Tekla Stanišeŭščynka ŭ 1898 h. U 1914 h. była ŭžo viedamaja Biełarusam u Viini jak śviedamaja biełaruska, haračaja katalička i patryjotka. U 1916 h. pastupaje na Bieł. Vučycielskija Kursy ŭ Vilni, jakija skončyŭšy, idzie na vučycielku ŭ biełaruskuju škołu ŭ Horadni. Varunki pracy byli strašenna ciažkija. Prychodziłasia T. St. zmahacca i z palakami, i z rasiejcami i z niemcami. I voś-ža ščyraja, uporystaja, vytryvałaja praca pieramahaje ŭsio. Škoła stała na ćviordy hrunt. Vučycielka, jak u bieł. katalikoŭ, tak i ŭ pravasłaŭnych, ciešycca vialikaj sympatyjaj i stanovicca ahułam centram biełaruruskaj adradženskaj dumki u Horadni. Ale kvołaje zdaroŭje hetaj idejnaj dziaŭčyny biełaruski adradženki nia vydzieržała i jana zaniemahła na suchoty. U 1918 h. Tekla Stanišeŭščynka pierajaždžaje ŭ Vilniu, dzie lečycca i pracuje nad siły ŭ biełaruskim prytulku "Zolak" i ŭ bieł. kniharni. Urešcie 21.V.1919 h.
