— 12 —
Jakim-ža šlacham mohuć Biełarusy imknucca da swajho Ideału? Ci heta skłonnaść da narušeńnia supakoju, ab jakoj uspaminaje praf. Dounar-Zapolski, maje značyć, što pakaleńni pawinny ŭzhadowywacca na rewalucyjnych idejach? Mnie zdajecca, što praf. Doŭnar-Zapolski pišučy wyšej prywiedzianaje, nia mieŭ na dumcy rewalucyjnaje zmahańnie. Kožny niezdawoleny — skłonny źmianiać istnujučy paradak datul, pakul istnuje pryčyna hetaha niezadawoleńnia. Ale apraŭdańniem da rewalucyi jość nia heta skłonnaść, tolki peŭnaść u jaje dobryja wyniki. Kožnaja rewalucyja ci paŭstańnie tolki tady maje racyju bytu, kali kančajecca pieramohaj rewalucyi. Nia lišnim budzie zaŭwažyć, što daloka nie zaŭsiody narod zdabywaje dziaržaŭnuju niezaležnaść rewawalucyjnaj darohaj. Paŭstańnie nowych dziaržawaŭ na pawajennaj karcie Eŭropy prakonywaje, jak nie zaŭsiody tworacca nowyja dziaržaŭnyja arhanizmy pry pomačy arhanizawanaj zahadzia rewalucyi. Naadwarot, historyja paŭstańniaŭ polskich źjaŭlajecca wielmi pawučalnym prykładam, što arhanizowanaść narodu, adpawiedny chod padziejaŭ i dyplomatyčnaja ihra — majuć bolšaje značeńnie na twareńnie losaŭ narodaŭ, čymsia niaŭdałyja sproby aružnych wystupleńniaŭ, wyzwanyja časta ŭ interesach trecich asob. Woś čamu, na moj pahlad, Biełarusy ŭ zmahańni za swaje ideały, pry ciapierašnich warunkach, prajaŭlać swaju fizyčnuju siłu nia mohuć, choć takija tendencyi nam našyja praciŭniki achwotna lubiać prypisywać.
Niezaležna ad taho, jakimi darohami my bu-
