— 52 —
ŭsio pierenios z dziunaj siłaj charaktaru. Razam z areštawańniem Konarskaho pačalisia čyślennyje arešty pa ŭsim kraju. 14 lutaho (st. stylu) 1839 hodu wydan byŭ na Konarskaho śmiertny pryhawor. 15 lutaho na wulicach Wilni byli rasklejeny apawiestki ab karańni śmierciu Konarskaho. Narod wysypaŭ na Pahulanku, chočučy bačyć niawinnuju śmierć sprawiadliŭca. Konarskaho pastawili kala słupa, nad wyrytaj jamaj. Pastar kalwinski, Lipinski, umacowywaŭ ducha jaho na wiečnu darohu. Pat piskliwuju muzyku huknuli streły i piać krul prabiło hrudzi jaho. Sałdaty zakapali trup, ale narod atkapaŭ i, zniaŭšy z noh jaho zialeznyje puty, parabiŭ z ich piarscionki na pamiać ab zahublenym barcu.
Konarski zmahaŭsia za dolu ŭsich biazdolnych i ad usich demokratyčnych, sielanskich narodaŭ naležyć jamu ščyraja pašana i wiečnaja pamiać. Spaŭniajučy hetu pawinnaść i my biełarusy, budučy na pradwieśni adradžeńnia, addajemo hołd pašany popiełam mučenika za wialikuju demokratyčnuju ideju.
Radziŭsia S. Konaski ů 1808 hadu ŭ litouskaj čaści Aŭhustoŭskaho pawietu ŭ dware Dobkiškach. Wučyŭsia ŭ Sejnach, a paśla ů Łomžy. Pa wiery byŭ kalwin.
Pamiaci Sprawiadliwaho.
Mnoha hadoŭ praležała ŭ mianie ŭ skrytnaj schoŭcy pačka papieroŭ, s katorych adryŭkami chaču ciapier padzialicca sa swaim hramadzianstwam. Papiery hetyje — nikłaja pamiatka pa zhinuŭšym barcu za biełaruskaje adradžeńnie ś. p. Kaściuku Kalinoŭskim…
Radziŭsia jon 21 studnia 1838 hodu ŭ falwarku Mastaŭlany, Wilkomirskaho pawietu. Wučyŭsia ŭ Swisłačy ŭ tamtejšaj himnazii. Skončyŭšy himnazjalnuju nawuku, pajechaŭ u Maskwu u uniwersytet, skul za narodničeskije pierakonańnia i propahandu skora jaho wydalili. Tady jon pajechaů u Pieciarburh i tam dakončyů nawuki.
U Pieciarburzie Kalinoŭski zyjšoŭsia z rasiejskimi rewolucijonierami i staŭsia wialikim staronnikam nawuki Hercena. Kali ŭ 1860-ch hadoch prajšoů klič da paůstańńia, Kalinoŭski stanuŭ u rady barcoŭ za aswabodžeńnie Biełarusi s pad ŭłaści Maskwy. Enerhičnaja praca ŭ hetym kirunku wysunuła jaho chutka ŭ pieršyje rady barcoů. Rasiej-
