Перайсці да зместу

Старонка:Aleksiutovic Mikalaj.Skaryna.Jaho dziejnasc i svietapohlad.djvu/67

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

ўказальнікамі рэлігійных свят і дат «святых». Каляндар Скарыны дае неабходныя астранамічныя веды, запазычаныя, відаць, ім з чэшскага або польскага календара[1]. Вось прыклады: «Месец септеврии зовемы вресень. Имать дни 30, день в начале его имат годин 12, а дроб 54, нощ 11 дроб 6». 14 верасня «солнце входит во знамя небесное вага, и быва равен день с нощию». 26 верасня «нощь имать годин 13, а день 11». 13 снежня «надолжейшая нощ, годин 17 дроб 10». 10 сакавіка «того дни солнце входит во знамя небесное овен и быва равен день с нощию». 12 чэрвеня «быва день надолши, годин 17, отселе начнет нощ прибывает» і г. д. У канцы «Книжицы» Скарына ясна выказвае сваю думку аб гэтай заключнай яе частцы: «Светци краткие, имеющи в собе разделены времена на нашу землю колико которые дни в году, или нощи держать часов и дробных, и яко година прибудеть которому дню или нощи все написано ест... К тому естьли бы которого году была гибель месецева, или затемнение солнцево, то при поскали (пасхаліі. — М. А.) знайдеш, тогож году месец, день и годину неомылно написану тое гибели месецевы, или затмения солнцева».

Скарына не быў простым выдаўцом кніг, як некаторыя сучасныя яму кнігавыдаўцы. Ставячы адукацыйныя і выхаваўчыя мэты, ён дамагаўся, каб кнігі належалі не абмежаванаму кругу людзей (духоўным і свецкім феадалам), а ўсяму «посполитому доброму» і перш за ўсё, згодна яго слоў, «простым людям рускаго языка». Ён хацеў, каб гэтыя «простыя людзі» (пад якімі трэба разумець сярэднія і часткова ніжэйшыя слаі грамадства) былі ўзброены ведамі. З гэтай мэтай ён шырока прапагандаваў у сваіх прадмовах да біблейскіх кніг карысць адукацыі, неабходнасць пашырэння ведаў сярод насельніцтва. «Понеже, — пісаў ён, — не толико докторове и люди вченые в них (кнігах. — М. А.) разумеют, но всякий человек простый и посполитый»[2].

Скарына лічыў, што кніга можа стаць крыніцай ведаў толькі у тым выпадку, калі яана на «простай мове». Таму з мэтай адукацыі больш шырокіх слаёў насельніцтва ён выдаў сваю біблію на даступнай для народа

  1. Гл. П. В. Владимиров. Доктор Франциск Скорина, его переводы, печатные издания и язык, стар. 198-199.
  2. "Предъсловие доктора Франъциска Скорины с Полоцька во всю библию рускаго языка", л. В—В аб.