Сьледам за, запраўднымі клясыкамі цягнуліся шнурам 1 розныя псэў- даклясычныя апавяданьні аб Азяксандры Мацэдонескім, аб гэроях Траянскай вайны,---нарэшце, пазьнейшыя творы рыцарскага сярэдня- гвякоўя ў порамешку з старажытнымі мітамі й мясцовымі народнымі паданьнямі. Увесь гэты запас чужаземнае літаратурнае творчасьці па- волі ў тыў ці іншым выглядзе праз Польшчу даходзіў і да нашых старых кніжнікаў і прабуджаў тут вялікую да сябе цікавасьць і жа- даньне далей яго распаўсюдзіць. І запраўды, паміж старых беларускіх рукапісаў часта сустракаюцца зітаратурныя творы чужаземнага па- хаджэньня ў перакладах і пераробках. І і Апрача мясцовай школы. сувязь . Польшчы й Беларусі з Захадам падтрымлівалася і іншымі підяхамі. У гэтым кірунку дапамагалі яшчэ палітычныя сувяз! Польшчы з. Чэхіяй, Вэнгрыяй, Саксоніяй, Швэ- цыяй, адкуль прыяжджалі каралі на польскі пасад, прыносячы з са- бою сваю культуру, звычаі й вымогі. Каралеўскія звычаі пераймаліся “мясцовай арыстакратыяй, а з апошняй брала. сабе ўзор і звычайная “шляхта, на што мы чулі небязгрунтоўныя нараканьні ў пауфлеце, “аўтарам якога лічаць смаденскага кашталяна Мялешку. Рэлігійная лучнасьць польскіх ] беларускіх католікаў з Рымам прымушала іх схіляцца ў бок Італіі, у бок яе адроджавай культуры, мастацтва. Магнацкая . моладзь грамадой адпраўлялася ў. загравічныя шкоды й прабывала шмат гадоў заграніцай, а ў тым ліку і ў куль- турных цэнтрах Італіі. Пекаторыя знатныя фаміліі Беларусі й Поль- шчы выводзілі: свой род з Італіі, як напрыклад, вельмі вядомая ў гісторыі нашага краю ўпімвовая фамілія Пацаў. З гэтым. родам. заучышіся нават паданьні-зегэнды, якія напаміваюць праслынуўшы на ўсю. Эўропу ў ХУ в. знамяніты працэс Чэнчы, у якім папа абвіна- вачваў прадстаўніка гэтага гэнуэскага магнацкага роду за Тое, што ён зваходзіўся ў крывізьмешных зносінах з сваёй дачкой Баатрычэ, Нешта падобнае прыпісваецца аднаму з Пацаў. З Італіі гэткім чы- нам безцасрэдна пранікалі ў Польшчу й Беларусь ідэі гуманізму і ўсё тое, што характарызавала сабою эпоху адраджэньня на Захадзе. Хваля рэфармапыі, якая нахлынула ўсьлед за гэтым, яшчэ шырэй ад- чыніла дзьверы дая свабоднай творчасьці, літаратуры й мастацтва, пашыраючы сьветапогляды кожнага, хто хаця крыўў п пасмакаваў новае дывілізацыі. З. усяго вышэйсказанага прыходзіцца. зрабіць такі Бывад, што за- ходні ўплыў на Беларусь, галоўным чынам праз Польшчу, пачаўся
