(там-жа). “Асабліва выразна выявілася яго неаднабокасьць ў справах серы, калі змаганьне праваслаўных з вуніятамі набрала асаблівае “мо- цы: на чале гэтага змаганьпя з праваслаўнага боку стаяў вова-назна- чавы вітабскі ўладыка Мялета Сматрыцкі, з вувіяцкага-ж--арцыбіскуй полацкі Іосафат Кунцэвіч, які стаўся ахвяраю гэтае барацьбы. Да гэтага часу (1621 г.) адносіцца знамяніты абшырны ліст Льва Сапегі да Іос. Кунцэвіча. Гэты ліст, побач з двяма вышэйпаданы- мі дакумавтамі, мог бы быць вельмі добрым узорам яго літарагурнага таленту, палітычнае развагі, высокіх гуманных поглядаў і бязумоўчай гераспагаднасьці. Але гэты ліст напісаны, на жаль, на польскай. мове, імы ня мабм магчымасьці затрымацца на ім даўжэй!). Адзначым толькі тое, што кагі ў гэтымелісьце Л. Сапега раіць, каб пры ўво- дзінах цэркоўнай вуніі ўхіляцца ад гвалтоўных сродкаў, у чым віна- націжі Кунцэвіча, то й з боку праваслаўных бісеулаў практыкавал ся ня менш гвалтоўныя й аўсім не хрысьціянскія спосабы, аб чым сьвед” чаль тагочасныя арыгінальныя дакуманты. Гэтак, напрыкаад,, вядомы праціўнік вупіі, а затым вельмі шчыры яе прыхільнік, Валынскі бі- свуп Ігнацы Пацей, у сваім пасланьні (1996 г) да берасьцейскага пратапопа і ўсяго мясцовага духавенства пазчзае вуніятаў гарэтакамі й срога, наказвае паступаць з імі, як з гэткімі: , Тобб, протопопо, и вебмь поадомь берестейскимь, соборовымь ий. Околичныцмь, приказуемо подь клятвою н отлученнем» стану свяшенвиз0ского, абысте ни до едного сь таковыхь- пепослушныхь вь домы ихь не ходили, дБтей ихь “но крестияи, святостей Хрыстовыхь такиуь не давали, погребовь умер- лым» не чиниай и жадвою справою духовнаю имь не . услуговадй, пой герувахь погребати тбль мертвыхь пе допускали и по умерлыхь звонит по розказоваля, згола вебхь таковыхь за еретиковь СВвыкля- тыхь оть церкви Божей убан»”). І ўсе гэтыя пагрозы “Й пракляцьці сыпаліся яа гадовы людзей затое, што з'іх «некаторыя снать на зеджнвость вбры своей й дому Божого молиўвевного зборы якась по-- кутне,. способомь еретицкимь, вь доуехь своих» чинять, а снать НБ- которые до еретицкихь божниць на молитвы утокаются». Погляды-ж Сапеги былі нязьмерна больш гуманныя й сьцісла хрысырянскія, аб чым можна пераканацца з памянёнага пасланьня Кундэвічу, дзе ён ” кажа, што «пэўна, пахвальна й павіяна імкнуцца к таму, каб быдо К . а ўла чата 1) Некаторыя, адпак, лічаць гэты ліст падроблевым, бо ёй, будучы алказам па зіс? Кунцэўіча, ця зусім з ім згаджасциа. 2) Поўнасьцю копія, гэтага паслапоня надрукована ў І томе ,Актовь, дтнос. кь псто- рія Юн. п Зап. Россін, С. П. Б. 1568“; па: ў 220. Аўтоптык--у Архіве Львоўскай Грэка-Вупіяскай капітулы.
