._%D0%92%D1%8B%D0%BF%D1%83%D1%81%D0%BA_I._%D0%A3%D0%B7%D0%BE%D1%80_2.png)
В. ПРАЛЕТАРСКІЯ ПІСЬМЕНЬНІКІ.
Як сялянскія пісьменьнікі адбіваюць жыцьцё вёскі, стаяць на чале сьвядомай часткі сялян, гэтак сама пралетарскія пісьменьнікі адбіваюць жыцьцё працаўнікоў места, пралетараў.
У вапошнія часы пралетарыят на ўсім сьвеце пачынае здабываць усё большыя й большыя ўплывы на грамадзкае жыцьцё і паволі становіцца на чале яго. Гэта найболей арганізаваная і разьвітая частка працоўнай грамады.
Літэратура, як адбітак жыцьця, не марудзіць астацца ззаду. Праз зламаньне сваей даўнейшай ідэалёгіі, праз дэкадэнцтва, сымболізм, футурызм і іншыя літэратурныя формы заняпаду раней домінуючых групаў грамадзянства, — яна пераходзіць на новыя каляіны, адказваючыя ў большай меры, як формай, гэтак і зьместам, імкненьню новае перадавое клясы грамадзянства. Найлепшыя літэратурныя сілы ўсіх народаў аддаюць свае таленты таксама і новай клясе (Анатоль Франс, Гартман, Сінклер; Уат, раней Золя і інш.).
На Беларусі пралетарыят не пасьпеў разьвіцца, як сьлед. Дзякуючы цэнтралістычнай палітыцы былое царскае ўлады, тут не змаглі разьвіцца буйныя прамысловыя цэнтры, і амаль увесь надбытак насяленьня Беларусі мусіў адплываць за межы яе. Пецярбург (цяпер Ленінград), Адэса, Рыга, Паўночная Амэрыка — вось тыя месцы, куды адыходзіў наш працоўны народ, шукаючы лепшае долі. Па сваіх местах заставалася вельмі нязначная частка працаўнікоў, найболей рамесьнікаў.
Як слабое пралетарскае жыцьцё — гэтак і невялікая пралетарская літэратура на Беларусі. Яна ня можа нават ісьці і ў прыраўнаньне з літэратураю сялянскаю. Аднак-жа агульны рытм сусьветнага жыцьця ня мог не зачапіць і нашае краіны, не магло не адбіцца гэта і ў літэратуры. Амаль у кожнага сялянскага пісьменьніка знойдзем і творы з зьместам пралетарскім (Гарун — „Муляру“, Чарнышэвіч — „Каваль“ і інш.). Але нашаніўская пара выставіла і талянавітага песьняра чыста пралетарскага. Пясьняр гэты — Цішка Гартны.
