тут звычай гэтакі?“ і так ня ведаючы, як у паноў ядуць, спаражніў місу да капелькі.
— „Лоўка, лоўка!“ — прышоўшы ізноў, адазвалася яна, углядаючыся на дно міскі.
— „Цяпер кладзіся спаць, а заўтра за працу, досыць лынды біць[1]“, і, згасіўшы агонь, вышла ў другую палавіну, пакінуўшы Прануся ў пацёмках.
Разаслаўшы армячок і кінуўшы пад галаву нейкі камяк ануч, ён закрыўся гунькай[2] і лёг.
— „Гэта-ж я і не маліўся“, — памысьліў ён: — „ды ці ёсь тут абраз? нешта ня бачыў“, — але, як успомніў, што калісь чытаў, што бог на кожным месцу, падняўся, стаў на каленкі і пачаў маліцца, углядаючыся ў цемнату.
Маліўся за нябожчыка бацьку, за матку, і мысьлі яго перабягалі к сваім розным, дзе хоць бедна, але ціха праводзіў дзяцінны час.
Прыпомнілася тая раптоўная вядомасьць аб сьмерці бацькі, затым хаўтуры, тая глыбокая яма, куды ўставілі дамавіну, і як нейкі барадаты дзядзька закідаў пасьля зямлёй.
Мысьлі блукалі там і сям і нарэшце ўсё зьмяшалася, быццам нехта сьмяяўся, трубіў ражок, нейдзе выў сабака, і сон узяў сваё.
Была ўжо раніца, са двара данасіўся скрып жураўля[3], мыканьне кароў, а Пранусь яшчэ, скорчыўшыся, як вожык, смачна спаў у куточку.
— „Годзе спаць!“ — праз сон пачуў голас кабеціны. Як-бы швайкай жыганулі яго. Усхапіўшыся на ногі, ён насунуў армяк, падперазаўся і гатоў быў, як відзіш[4].
— „Які тут хлапец ёсь?“ — пачуў ён голас з двара і затым у дзьверах паказалася лахматая барада.
— „Пэўне гэты? — спытаўся барадач. — „Гэты, гэты!“ — адказала кабеціна. — „Ну дык пойдзем, карантыш[5], будзем разам гараваць“.
Вышлі на двор. — „Ну скажы, мой сынок, за сколькі згадзілі цябе?“
— „За дзесяць рублёў!“
— „Трудна, братка, трудна!“ — пудліва азіраючыся, казаў барадаты дзядзька. — „Тут гамані, ды за вуха трымайся[6], бо прыляціць чмель, за вуха хопіць“.
Пранусь паверыў, што тут зімой чмялі жыгаляць, і насунуў пры гэтым ніжэй шапку.
На двары было шмат людзей: хто выбіраў гной, хто зганяў ваду, ляніва сноўдалася[7] быдла, падбіраючы дзе-ня-дзе растрэсенае сена.
Пранусь з дзядзькам прайшлі двор[8] і павярнулі за хлявы.
— „Вось, браце, запражэш жаробку і каменьня пазвозіш туды, а я пайду к пану за інтарэсам“.
Вазоў з дзесятак зьвёз Пранусь, пакуль вярнуўся дзядзька і паклікаў к сабе.
— „Дось[9] будзе, пойдзем сьнедаць, нябось галодзен, як воўк, вось пабачыш нашых працаўнікоў і будзеш ведаць, з кім як абыходзіцца.
- ↑ Значыць — даволі гультаяваць.
- ↑ Дзяружкай, пасьцілкай.
- ↑ Вінды пры студні.
- ↑ Значыць — ураз.
- ↑ Малыш; ад — кароткі.
- ↑ трымаць і дзяржаць — ужываюцца поруч. Добра было-б прыняць якоесь адно. Лепей было-б — апошняе, ад караня якога можна ўтварыць болей тэрмінаў, напр., дзяржава. Дзяржаць — ужываецца значнаю большасьцю славянскіх народаў.
- ↑ Хадзіла ўзад і ўперад.
- ↑ Правільна — надворак.
- ↑ Досіць, полён. — даволі.
