абмену. І мы, колішнія прыяцелі, а цяпер — чужыя сабе людзі, шляхі каторых разыходзяцца ў процілежныя бакі, падалі сабе рукі. Звычайныя вастрожныя камплімэнты: „Добра выглядаеш“. „Ты таксама“. „Дзякуй, але сумляваюся“...
Пасьля — колькі горкіх слоў за манлівыя міражы, якія разьвеяліся, а ўканцы — апошняе халоднае пацісканьне рук.
— Бывай здароў!..
Мы разыйшліся ў розныя бакі.
Ён з вастрогу пойдзе туды, дзе ўся вялізаррая краіна ёсьць адзін вялікі вастрог, дзе думка чалавеча сьцісьнена ў абцугох савецкага абсурду, дзе ня толькі дзеяць і гаварыць, але й думаць і дышаць трэба паводле аднаго, для ўсіх абавязковага шаблёну. Ён пойдзе ў краіну белага нявольніцтва, голаду, нэндзы, людаедзтва, — а я кіруюся на Захад, да „капіталістычных“ гаспадарстваў, дзе буду прынамся спаць спакойна, ведаючы, што ўначы госьці з ГПУ не пастукаюцца да маей кватэры.
Каб-жа толькі ня бачыць больш кашмарных сноў! Каб забыцца аб пяцігодках, ударніцтве, аб людаедзтве!..
Я ап’янеў ад шчасьця. Нешта гавару, шмат гавару... Ідзем у сьвятліцу КОП-у. Штось апавядаю... О, бо-ж запраўды можна быць п’яным ад шчасьця! Якое-ж гэта дзіўнае пачуцьцё! Пяро мае не патрапіць апісаць гэтага стану.
Апавядаюць, што Мігуэль Сэрвантэс да Саа-