КЕМЬ.
На Вэгеракшы.
Раз — у асеньні вечар, калі я ўжо рыхтаваўся легчы спаць, — у маю камеру шпарка ўвайшоў камандант:
— Зьбірай свае манаткі! Хутчэй!
Я аслупеў. Куды?
Мяне павялі на прыстань. Пасадзілі на параход. Павезьлі — на зямлю.
Пасьля шасьцігадовага пабыту ў вастрозе мяне ўжо ня лічылі небясьпечным вязьнем, які захацеў-бы ўцячы, дык прызналі магчымым перавезьці на зямлю. З вострава ўцячы немагчыма, а на зямлі бывалі здарэньні ўдачных уцёкаў.
Прывезьлі мяне ў Кемь, малое мястэчка — за 10 кілямэтраў ад узьбярэжжа Белага мора. За мястэчкам стаяць драўляныя баракі, абведзеныя калючым дротам. Тут жывуць вязьні. Гэтае выклятае месца мае назоў „Вэгеракша“, што ў карэльскай мове значыць: шлях ведзьмаў.
Частка прадпрыемстваў, у якіх працуюць вязьні, стаіць тут-жа, ў драцяной агарожы. Тутака ёсьць: электроўня, друкарня, гарбарня, фабрыка цацак; за агарожай ёсьць: сталярня, швальня і канцылярыі, якія абслугоўваюць салавецкія лягеры.
Вязьні, што працуюць за драцяной агарожай, дастаюць пропускі на права хадзіць да мястэчка.
