гэткае рэальнае! Ха, ха, вось жа-ж ідзе, адчувае, бачыць, слыша...
А ўсё-ж... Гэтулькі разоў бачыў ужо ў-ва сьне тое самае... Гэтулькі разоў, прачхнуўшыся, скрыгатаў зубамі ад злосьці, што паверыў сонным зьявам...
Дык і цяпер — сон?!
Не! То-ж ён жыве, гаворыць, кратаецца, датыкаецца да розных рэчаў...
Раздваеньне асабовасьці.
Што сон, што — ява? Але, калі ён на волі, дык чаму-ж не памятае тае вялікае часіны, калі выйшаў з вастрогу? Чаму тут у памяці — прорва?
І аднак-жа — усё гэткае праўдзівае, гэткае рэальнае! Усе гэтак шчыра сьмяюцца з ягонае трывогі, і ўрэшце, змучаны ўнутраным змаганьнем, ён паддаецца манлівай зьяве: „ну, добра, — я ўжо веру; толькі-ж скажэце, даражэнькія, калі гэта я вярнуўся да вас і чаму не памятаю гэтае багаслаўлёнае часіны?!...“
І ў гэты мамэнт стаецца нешта жахлівае: ен прабуджаецца!..
Ізноў вастрожныя нары, ізноў духата ад спацеўшых целаў; ізноў навакол храп ці стогны праз кашмарны сон...
Нехта закратаўся. Паліць серніка і б‘ець напаўшых на яго клапоў. Другі зьняў кашулю і шукае вошы. Недзе ў цёмным куце, сядзючы на нарах з падкручанымі паводле ўсходняга звычаю нагамі, ківаецца узбэк, які шлець свае малітвы Алла-
