У чарнавікох (папка № IV, № 6, ст. 28) захаваўся тэкст гэтага вершу ў расійскай мове.
У 9-м радку аўтарам, як звычайна, ужыта слова „сымвол“ зам. сучаснага літаратурнага „сымболь“.
172. Сонэт. Перадрук з тэксту „Вянка“ з зьменамі, узятымі з экзэмпляру № 2 і чарновага аўтографу п. IV (№ 6, 4 і 16 ст.).
З экзэмпляру № 2 у тэкст вершу ўнесены наступныя варыянты:
З — „Закрасавалі“ зам. „кругом паўсталі“.
9 | Цяпер нават здаволена багно! (экзэмпляр № 2). | |
Цяпер давольна топкае багно („Вянок“). |
3 аўтографу прыняты Камісіяй наступныя зьмены:
4„Каранёў“, зам. „карэньняў“.
7„Часамі“ зам. „парою“.
У 4-м радку ўнесены варыянт з аўтографу „каранёў“ для захаваньня рытмоўкі. У 7-м радку Літ. Камісіяю прынята слова „часамі“ з прычыны таго, што больш адпавядае сэнсу вершу і пазбаўляе радок ад слова „парою“, якое ўжыта тут не ў адпаведным бел. слову сэнсе.
Апроч уведзеных у тэкст, у экзэмпляры № 2 поэтам даны наступныя варыянты:
1У калюжыне глухой сярод балота.
2За… мяккі сьнег бялей…
5Паўсюды плесьня, бруд, гнілая слота,
10Сьмярдзючае, бруднае, яно…
У чарнавікох захавалася некалькі аўтографаў вершу.
Варыянты з рукапісу (п. IV, № 8, ст. 1):
1„Брудных“ зам. „сонных“.
2Ад сьнегу з неба… бялей,
3Расьце грамада чыстая лілей.
4Схаваная трасьцінкамі чарота.
7 | Паўзе-ж пад імі тлусты, сьлізкі зьмей. | |
…Паўдзенная сьпякота… |
8 | Укруг ціна да іржа… | |
Ўкруг бруд іржы, благая пазалота… |
Варыянты з аўтографу папкі IV-ай, (№ 6, ст. 7):
1„вод“ зам. „луж“; „лятушчы“ зам. „нябеснай“,
3Гуртком красуе некалькі лілей…
8Мкнуць жабы, раса ляжыць, як пазалота.
9Быць мо‘, цяпер апраўдана багно,
10Сталецьцямі зьбірала гной яно,
11 | Урэшце чыстыя цьвяты ўзрасьціла | |
Смуродным сокам тым узгадавала. |
173. Як птушка ў гібкіх трасьніках… Верш друкаваўся першы раз у „Вянку“.
У экзэмпляры „Вянка“ № 2 рукою аўтара верш закасованы і ніякіх замен і паправак ня дана (гл. ўвагу да разьдзелу II-га).
4 і 7 „Трасьніках“ — русіцызм.
174. Трыолет. Калісь глядзеў на сонца я. Верш друкаваўся ў „Вянку“ і ў „Н. Н.“ 1913 г., № 39.
Рукапісныя варыянты з аўтаграфу (п. IV, 10,2).
1На сонца заглядзеўся я,
3Шукаючы красы жыцьця,
4На сонца заглядзеўся я.
5Таму, што сьветла, сэрцу міла,
6Ня ў сорам сьлепата мая.