ПАН.
Мікіта, ты куды залез?!
МУЖЫК
скідае шапку і кланяецца.
Паночку…
ПАН.
Маўчы!.. Гэй, каласочку,
Пачуў я, бачу, сілу,
Што сьмела ходзіш ты па лесе?
МУЖЫК.
Паночку, мілы,
Я прызнаюся ў грэсе.
Але няпалена у хаце
Больш тыдню.
ІГНАТ.
Папаўся, браце…
РЫГОР.
Шкада Мікіты.
ПАН.
Паклон кладзі мне, злыдню…
Ты, пэўна, быў нябіты?
Як ты пасьмеў тут сеч дубцы?
МУЖЫК пра сябе.
Я помню сказ: ня гнуць калені…
ПАН.
Эгэ!.. Знайшліся скакунцы…
Зіму ўсю кралі вы бярвеньне,
Цяпер пачалі сеч драбніцу.
МУЖЫК.
Сяку, паночку, першы раз…
ІГНАТ.
У ногі кланяйся, дурніца…
ПАН.
Чуў я сказ…
Як толькі зловіш, адлупцуеш, —
То казку гэтую ад вас
Заўсёды чуеш…
Першы раз!…
(Перадражнівае).
А хто ў „Лужку“ пасек бярозы?
Цяпер паехалі ў балота…
Вада і то вас ня пужае…
МУЖЫК.
То не вада — то нашы сьлёзы
Змачылі гэтак родны край,
Зрабілі з поплыва балота.
ПАН.
Ня гукай…
Цябе мне слухаць не ахвота…
Нябось, ня дрэнна разважае…
Як сьмеў, сьвінячае ты рыла,
Дубцы тут красьці?
МУЖЫК.
Даруй, панок, ня дай прапасьці, —
Няпалена два тыдні печ,
У хаце хворанькія дзеці…
ПАН.
Пакінь мне песьні пеці,
Сказаў — дубцоў мне не чапаць!
Дубцамі вас мне трэба сеч,
Вас, мужыкоў, каб чулі дух…
Ты не паважся уцякаць.
Я маю пэўных слуг, —
Цябе дастануць з таго сьвету.
МУЖЫК.
Панок, даруй мне крыўду гэту,
Ня буду больш… Даю вам слова…
Я не ўцяку — куды мне бегчы?
Бо твой загад — і ўсё гатова,
Мяне спаймае свой жа брат —
Пан сілу мае, каб запрэгчы…
ПАН.
Гэй, Ігнат!
ІГНАТ.
Я тут, паночку.
ПАН.
І ты, Рыгор!
Падняць яму сарочку.
Усыпаць дваццаць пяць,