МУЖЫК спарваўшыся.
Прэч ад мяне!.. Я помню сказ,
Мне толькі-што казала Воля,
Што зможа вас…
Што буду жыць ў цяпле, ў дастатку.
ХОЛАД і ГОЛАД.
Ха! ха! ха! ха!
ГОЛАД.
Наастатку
Яе пабачыў сёньня ты.
А глянь управа, за кусты —
Яшчэ жыве твая Няволя.
МУЖЫК.
Ты маніш Голад… Ужо болей
Табе са мной ня жыць.
ХОЛАД.
Глядзі, як ад мяне дрыжыць.
ГОЛАД.
І ў жываце яго іграе…
МУЖЫК.
Дух з голаду займае,
А то абоіх бы іх змог.
Ды так замёрз: ні рук, ні ног
Ад сьцюжы я ня чую.
ХОЛАД.
З табой я заначую, —
Няпалена у хаце печ.
ГОЛАД.
Вадой халоднай паратую.
МУЖЫК кідаецца з сякераю.
Вас абаіх хачу засеч…
Эх, Воля, Воля, дай ратунак,
Каб голад, Холад мне змагчы.
ГОЛАД і ХОЛАД.
Над намі хоча мець ушчунак…
Гэй, лес, балота, рагачы!
Рагочуць, мужык садзіцца на вязанку.
ГОЛАД.
Ты думаў Воля нас прагоніць?
ХОЛАД.
Альбо прымусіць паміраць?
ГОЛАД.
Мы доўга будзем тут скакаць
У гэтым краю на балоце.
МУЖЫК.
Хто сэрца жаль і сум разгоніць?
Калі, краіна, ў пазалоце
Прыгожа будзеш красавацца?
Голад і Холад рагочуць.
МУЖЫК усхапіўшыся.
Даволі вам сьмяяцца!
Я хутка вам пастаўлю крыж!
Я зьнішчу вас. Ня жыць вам болей!
ГОЛАД.
Ты не праснуўся, ты шчэ сьпіш?
ХОЛАД.
У сьне табе нас не змагчы.
Глядзі — ідзе твая Няволя.
ГОЛАД і ХОЛАД.
Гэй, лес, балота, рагачы!..
Рагочуць і ўцякаюць. Мужык кі-
даецца на іх, але, пабачыўшы пана,
спужана адступае назад.
МУЖЫК.
Няволя шчэ жыве…
Свайго я пана бачу…
Сюды ідзе ён з парабкамі.
Вось будзе ліха галаве…
Мікіта тут паскача…
Цэлымі вякамі
Тут на балоце стогнуць людзі…
То-ж панскіх я дубцоў насек.
Вось будзе!..
Няўжо-ж мужык не чалавек,
Што ён ня мае дроў палена,
А панскі ўвесь наўкола лес?..
