МУЖЫК.
Ратуй, угоднік, нас, сьвяты…
Аб чым вы кажаце, васпані?
ВОЛЯ.
Сам будзеш ведаць, як паўстануць
Усе, што сьпяць тут: гэты край…
Я ўсіх буджу…
МУЖЫК.
А хто ты?
ВОЛЯ.
Воля.
МУЖЫК.
Ага!.. Чакай,
Я пра цябе раз слухаў казку,
Дык гэта ты?!.
ВОЛЯ.
Але. Ня бойся толькі краску
Сарваць у час купальскай ночы, —
Прышоў той час.
МУЖЫК.
Пастой, пратру я вочы…
Дык ты для нас
Прынесла брацтва, роўнасьць, згоду?
ВОЛЯ.
Дзе буду я — усё там будзе.
Толькі ня сьпі, хто жыць ахвочы,
Жыві, пануй над ўласнай працай!
Цяпер ты вольны.
МУЖЫК.
Яна і вельмі добра судзе…
Але хто толькі не мароча
Нас мужыкоў — дзяцей балота!?…
Дык, знацца,
Я — бяздолены —
Так сама хутка стану панам?
Так сама мець свой буду кут,
Кавалак хлеба, солі, сала?…
ВОЛЯ.
Твой край ня будзе зьвіт туманам
Мінулых дзён цяжкога зьдзеку…
Як там на ўсходзе, так і тут
Жыць будзе вольна чалавеку.
Сьпявай-жа песьню, каб паўстала
Твая краіна… Чуеш, там
Ліюцца гукі вольнай песьні,
І ты паўстань,
На сонца глянь!..
МУЖЫК.
Яно асьлепіць…
Напрадвесьні
Яго агнём гараць праменьні.
ВОЛЯ.
Яскравы блеск цябе сагрэе —
То сонца Волі…
І помні сказ ты мой: ніколі
Ня падай болей на калені…
З цябе зьнімаю крыж прымусу.
Цяпер ты сьвету вольны сын
Ў сям‘і маіх дзяцей бяздольных,
Ня будзе пасынкаў нявольных,
Там будзе месца й беларусу,
Запомні сказ.
МУЖЫК.
Як шчыра дзякую я вас.
Надзея! Хліпнула надзея!..
Цяпер, браты і дабрадзеі,
Я роўны з вамі…
А з панамі
Ці хутка роўным буду я?
ВОЛЯ.
На гэта ўлада ёсьць твая.
Змагайся з ворагам няправым…
А я пайду… пайду узьняць
Адвеку сьпячую краіну…
Мой сьветлы воблік, — шлях крывавы.
Зьнікае.
