Старонка:Ст Пичета Scoriniana.pdf/4

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

рэзка выяўляецца ў працах польскіх вучоных Ліндэ, Лелевэля, Вішнеўскага і Крашэўскага[1]. Ня менш суб’ектыўны і аднабаковы як Галавацкі, так і аўтар, вядомы пад імем Беларуса[2]. Трэба адзначыць, што Віктараў, які добра ведаў усю папярэднюю літаратуру, імкнуўся быць об’ектыўным і высунуў некалькі новых меркаваньняў адносна раней выказаных думак па скарынінскім пытаньні, але і ён таксама ня меў у сябе пад нагамі цьвёрдага грунт для такога адказу, які-б усіх пераканаў і высьветліў усе паднятыя ў навуцы сумненьні.

Другая частка дасьледчыкаў, як архібіскуп Філарэт[3], мітрапаліт Макары[4] і львоўскі вучоны А. Пятрушэвіч[5], не дадалі нічога новага да жыцьцяпісу Скарыны і абмяжоўваліся толькі паўтарэньнем таго, што было выказана раней. Асобнае месца займае праца І. Каратаева, які даў новае і дакладнае апісаньне ўсіх скарынінскіх выданьняў. Гэтае апісаньне, зьяўляючыся даведачным падручнікам, значна дапоўніла і пашырыла вядомыя раней апісаньні Сопікава і Сахарава. Каратаеў надрукаваў цалкам прадмову Скарыны «во всю Библию руского языка» і паказаў гады выданьняў паасобных біблійных кніг Скарыны, а таксама і вядомыя яму расійскія бібліотэкі, дзе знаходзяцца скарынінскія выданьні[6].

Такі бязупынны зварот дасьледчыкаў да скарынінскага пытаньня выяўна сьведчыць, які вялікі навуковы інтарэс маюць выданьні Скарыны, а таксама і тое, што дасьледчыкі добра зразумелі ўсё культурнае значэньне гэтых выданьняў.

Першае пытаньне, на якое імкнулася даць адказ гісторыографія, гэта — пытаньне аб месцы і часе выданьняў Скарыны. У гэтых адносінах найболей сумненьняў выклікала пытаньне аб часе надрукаваньня «Апостала». Так, Бакмэйстэр адносіць выданьне «Апостала» ў Вільні да 1517 году.[7]. Аляксееў зусім правільна ўстанавіў дату выхаду «Апостала» ў 1525 годзе. Даброўскі таксама азначае дату выданьня «Апостала» 1525 годам[8]. Гэткім-жа чынам і Сопікаў прымае за дату выданьня «Апостала» 1525 год[9]. Аднак, Ліндэ бароніць дату 1522 году[10], хаця Bandtkie, які пісаў перад ім, у сваёй «Гісторыі кракаўскіх друкарань» зусім дакладна адзначае год выхаду «Апостала» — 1525 год[11]. Польскі дасьледчык Лелевэль з гэтай прычыны адзначае, што дзякуючы памылковаму паказаньню Ліндэ аб выхадзе «Апостала» ў 1522 годзе, тады як дата 1525 году азначана дакладна, магчыма скласьці зусім нявернае прадстаўленьне аб тым, нібыта «Апостал» быў надрукаваны Скарынай у Вільні два разы[12]. Аднак, гэтыя меркаваньні

  1. ↑ Linde. O literaturze Rossijskiej. Pamietnik Warszawski, 1815—1816 г. Стар. 277—279. Lelewel. Bibljograficznych ksiąg dwoje. Wilno, 1823. I. Стар. 52-55. Wisznjewski. Historia literatury polskiej. T. VIII. Krakow, 1851. Krasiewski. Wilno, t. IV. Wilno. 1842. Стар. 115.
  2. ↑ Белорусс. Судьбы русского языка в костелах Севео-Западного края. «Русский Вестник» 1868 г. т. 78.
  3. ↑ Ар. Филарет. Обзор русской духовной литературы. СПБ. 1856.
  4. ↑ Митр. Макарий. История Русской церкви. Т. IX. СПБ. 1879.
  5. ↑ А. Петрушевич. Ф. Скорина, издатель в Празе Чешской в 1517, 1518 и 1519 г. «Слово». 1875.
  6. ↑ И. Каратаев. Описание славяно-русских книг. СПБ 1883. Сборник Отд. Рус. языка и слов. Академии Наук, т. XXXIV, № 2, № 13, стар. 28-43, № 14, стар. 43-44, № 18, стар. 57-59, № 19, стар. 59-67.
  7. ↑ Бакмейстер. Op. cit. (1779), стар. 73.
  8. ↑ Владимиров. Op. cit., стар. VII.
  9. ↑ Сопиков. Op. cit., стар. 275.
  10. ↑ Linde. Op. cit., стар. 295.
  11. ↑ Bandtkie. Historya drukarań Krakówskich. 1815. Стар. 124—125.
  12. ↑ Lelewel. Op. cit., стар. 53.
Узята з "https://be.wikisource.org/w/index.php?title=Старонка:Ст_Пичета_Scoriniana.pdf/4&oldid=30995"